Uzaklarda bir yer: Çobanköy

Sunuş: Türkiye’yi yönetenler ve onlara akıl veren “aydınların” en büyük zayıflığı kanaatimzce halktan, günlük hayattan kopuk yaşamaları. Bunun için Kürtler hakkında yazmadan önce Güneydoğu’ya ve Kuzey Irak’a giden Mustafa Akyol‘u, “göbeğini kaşıyan halk” hakkında ahkâm kesmeden Anadolu turuna çıkan Taraf gazetesi yazarlarını takdir ediyoruz. Düşünen ve konuşan insanların birinci kalitesi gözlemek ve dinlemek olmalı bizce.

Halkın günlük yaşamından kopuk yaşayan Batman Kostümlü komikler TSK’nın 27 Nisan muhtırasıyla yapamadığı darbeyi demokrasimize indirme çabasında. 1930 model ideolojilerini, tarif bile edemedikleri ilkelerini bir kez daha elimizin tersiyle kenara itiyoruz ve içimizden birine, Ardahan’ın Göle ilçesine bağlı Çobanköy’de öğretmenlik yapmakta olan Hakan Büyükcan’a kulak veriyoruz.

Hakan Bey ileride başka konular için yazacak ama bu sefer bizi kırmadı, demli bir çay tadında, ana babaya yazılmış,  “selam eder ellerinden öperim” diye biten mektupların sıcaklığında bir yazı kaleme aldı Derin Düşünce okurları için.

MY

Uzaklarda bir köy: Çobanköy

Hakan Büyükcan

Herkese Doğu’nun köylerinin birinden merhaba! Bendeniz o köyde öğretmenim… Asker öğretmen! Branşım Fen ve Teknoloji… Bahsettiğim köy ise Ardahan’ın köylerinden Çobanköy.

Okuluyla, camisiyle, muhtarıyla, köylüsüyle, öğrencisiyle… Anlayacağınız her şeyiyle! Eh meslek öğretmenlikse, özellikle okulu ile…

Okul deyip geçmeyin… Büyük yerlerde, belki kimsenin yerini bile ezberlemediği ilköğretim okulları, köylerde, hele doğunun köylerinde her şeydir… İnternetle işi olan, dilekçe yazdıracak olan sizi bulur. Hatta Okul Müdürünün ilçe’de tanıdıkları vardır.Yol,yordam bilir… Resmi işlerinde kendisinin yanında bulunması daima bir avantajdır!

İlk olarak size, bu köye gelmeden önce yaşadıklarımı anlatayım. Ben aslen Konyalıyım. Orada doğdum, büyüdüm, yaşadım…

İlk görev yerim Ağrı/Doğubayazıt! Ama orada yatılı İlköğretim Bölge Okulu’nda sözleşmeli idim. Bölge okulu olduğundan, ilçe merkezindeydi… Ama öğrencileri çoğunlukla köylerdendi. Azıcık aşina oldum orada köy çocuklarına. Ama köyde çalışmak gibi olmuyormuş, orası ayrı. Siz hiç öğretmeni ‘bekle’ dedi diye, 40 dakika kapı önünde bekleyen öğrenci gördünüz mü? Ben işte orada gördüm. Siz hiç ilkokul birinci sınıf öğrencisinin, kendi kendine 20 kişilik grubu ile birlikte duş aldığını gördünüz mü? Ya da altını ıslatan 7. sınıf öğrencisini? Ben gördüm! Neyse…

4 ay, nasıl işlediğini bile öğrenemediğiniz yatılı okul sisteminden ayrılıyorsunuz. MEB çalışanı Personel Genel Müdürünün, ‘Kadronuz çalıştığınız yere verilecek!’ açıklamasının altı boş çıkmış. Kadronuzu bir köy okuluna vermişler. Kim sitem etmez? Yeni bir düzen kurmuşsunuz… Az buçuk eşya, yeni yeni tanıyıp anlamakta olduğunuz kültür, arkadaşlarınız, kadrolu ev bulaşıkçısı esprileri, itfaiyeyi gördüğünüzde ‘birazdan su akacak’ söylentileri falan filan… Ama her şey boş! Gideceksin. Eh biz de gittik zaten. Yeni aldığımız eşyaların hepsini arkadaşlara hibe ederek. Davul fırın, masa,sandalye, çekyat ha birde… Battaniye, yorgan ve bir de yastık! Anahtarı verdik en kıdemli ev arkadaşına, çıktık yola.

Yolda üç araba değiştirdim. Yol alırken babamı düşündüm. O da öğretmen. O ilk Karadeniz’e, Ordu/Korgan’a atanmış. Ben Eğitim Fakültesine başladığımda, Korgan’daki anılarını anlattıydı! Onlar geldi aklıma.

Her gelen gibi bende, ilk önce il merkezine, Ardahan’a uğradım. Fazla kalmayacaktım. Fakat ters olan şey, öğretmen evinde, genelde yabancılar vardı… Eh öğretmen adam her gün 12 milyon nasıl versin? (Şimdi 18 YTL). Yediği, içtiği… Karın tokluğuna mı çalışacak? Merkeze atana herkes, orada bir hadi bilemedin 2 ay kalıp sonra birkaç arkadaş edinip ev kiralıyormuş. Zaten insanın kendi evi gibi de yoktur. Kendi kazandığınız parayla eve çıkıp yeni eşyalar almak farklı bir keyif verir.

İlin Milli Eğitim Binası eski biraz. Ama bakımlı. Neyse! Oradaki işlemler sonra ilçedeki işlemler! Ama ilçe merkezinde farklı bir sorunla karşılaştım. Zaten ilçede, az sayıdaki kiralık evden dolayı fazlaca dolmuş öğretmen evi, atama döneminde geciken kişilere artık oda veremez hale gelmiş. Önden bayanlar zaten. Gerçi bir ikisi yine dışarıda kalmış. Erkekler de başının çaresine bakar artık. Ben de bir otelde, Ardahan’dan gelmiş bir tapu kadastro memuru ve bir de özel sektörde çalışan inşaatçı ile birlikte kaldım. Yer problemi ile ilk orada karşılaştım. Daha sonra köy minibüsü aynı şeyi bana hatırlatacaktı. Allahtan lojmanda yer vardı. Benden sonra gelen okula taşındı.

Kışın ortasında her yer bembeyaz, etrafı pek seçemiyorsunuz. Ama bahar gelince, neyin nerede olduğunu iyice anlıyorsunuz… Gelirken sahip olduğum sitemi, karın beyazlığı temizledi. Zaten herkes kaderine razı olmalı. Lanetler yağdırmakta boş, fazla milliyetçi geçinip de ‘Burası da Vatan Toprağı!’ nutukları atmak ta. Üretebildiğin bir doğru, sisteme katabildiğin bir artı varsa aferin sana. Boş dersinde müdürün ricasına uyup bir tablo hazırladıysan ne mutlu sana… 

Lojman yalnız inanılmaz aydınlık… Çünkü eski okuldan bozma. Her tarafı pencere. Karda ışığı tekrar – tekrar yansıtınca, biz numaralı gözlüğün yenisini alırken bari bir de ‘Güneşi kırma özelliği olsun’ dedik. Lojman yeni boyanmıştı. Pimapenler de yenilenmiş. Fakat sobalı. İnşallah bu yaz köye önce su gelecek, sonra bizim lojmanlara. Sonra da kalorifer çekecekler aynı lojmana. Sadece okul yeni olduğundan kaloriferli, 3 katlı ve 11 derslikli. Müdür odasını ve öğretmenler odasını da ekleyin. Suyunu ise önündeki kuyudan alıyor. Ama su bir yere kadar. Kaloriferdir, kullanma suyudur anca…Yeni kuyu açılması gerekiyormuş.Ama kimse ona yanaşmıyor.Köy yeri değil mi?Şimdilik sobaya devam.Her neyse…Suyu getirsinler de,gerisini boş verin!

Çobanköy’ün 500 m ilerisinde Molla Hasan Köyü var. Su var ama kışın donuyor. Zaten 3 derslikli birleştirilmiş sınıfın hocaları, suyu köylüden istiyorlar. Sıraya koymuşlar. Her hafta bir öğrenci getiriyor içme suyunu köydeki çeşmeden… Biz parayla bir köylü tuttuk. Her öğretmen kişi başı aylık bir ücreti veriyor. O adam da, 2 – 3 günde bir bize su getiriyor.

Bu su sorununu 1100 kişilik bu köy çözemedi gitti. Milli Eğitim sessiz… Şimdilik kuyu suyuna devam! Gittiği yere kadar…

İlk gelen herkes, su sorunu duyup ta üzülünce, üstüne kışın bir de giderlerin donduğunu duyunca, köydeki ilk banyosunu kuyu suyuyla okulun kalorifer nedeni ile gideri donmayan öğretmenler tuvaletinde alınca, hele birde suyun sobanın üzerindeki güğümde ısınmasını bekleyince, resmen ‘OHA!’ oluyorsunuz. Benden 1 yıl sonra gelen bir bayan elektrik kesintisi de bu olaylara eklenince ağlamıştı. Gerçi şimdi Göle Merkezde kalmaya çalışıyormuş. Geçici görev falan, filan… Bilmiyorum artık!

Birazda öğrencilerinden bahsedeyim… Suyun eksikliğine rağmen çok pis değiller merak etmeyin. Ama bazen bitleneni var. Onları da hakir görmeyin. Sonuçta kış da olsa, köyün çeşmesinden su alıyorlar. Hali vakti yerinde olanlar kuyu suyu kullanıyor. Kuyu açtıramayacak kadar fakir olanlar, köyün çeşmesine kadar yoruluyor.

Okuma – yazma bilmeyenler bizim için sorun.7. sınıfta adını yazamayan bir çocuğa varsa ‘dengeleyici kuvvetleri’ anlatabilen, ben onun önünde diz çökeceğim. Ama merak etmeyin azınlıktalar. Her sınıfta 2 -3 kişi. Ana sınıfı ayrı bir muamma. Ama bu sene okulumuza bilgisayar sınıfı açıldı. 11 tane bilgisayarı var. Derslere bizim matematikçi giriyor. Kim ne derse desin… Yine de doğuya yatırım yapılıyor.

Fakat siz ilk defa böyle bir taşra köyüne çalışmaya gidiyorsanız sakın ne kimseye sitem edin ne de uzun – uzun nutuklar atın… Her şeye hazırlıklı olun.Ve bir gün Allah’a sitem edecek olursanız,aşağıdaki yazdığım paragrafı hatırlayın:

Evli ve hamile olan sözleşmeli sınıf öğretmeni olarak Ardahan/Damal’da bir köyde tek başına göreve başlayan, göreve başlarken yanında bir bavulunu bir de babasını getiren, köyde lojman bulamayan ve geliş – gidiş de yapamayan, köy evinde kalan, ama köy evinin başka bir odasında muhtarın yanında olan, evin girişi beslenen hayvanlarla birlikte kullanan da var… Gerçi merak etmeyin. Şubatta eş durumundan gidecek. Yaşadığı bir buçuk yıl belki iyi ve yaşanması gereken bir hatıra, belki de unutulması gereken bir üzüntü kaynağı olacak.

Herkese buradan selam… Havalar sıcak. Memlekete gitmeden önce, şöyle bir uğramak lazım köyün yaylasına değil mi ya…

Gazetecilik Neden Dibe Vurdu?

Gazeteciler bizi bilgilendiriyor mu yoksa aldatıyor mu?  Gazetecilik galiba dürüstçe yapılmasına imkân olmayan bir meslek. Çünkü birbirine zıt işlerin aynı anda icra edilmeleri gerekiyor: Habercilik, savcılık, komiklik, amigoluk…  Gazeteci kendisine bilgi verebilecek herkesle iyi geçinmek için biraz politik davranmak daha doğrusu yalan söylemek zorunda. Ama aynı zamanda ondan gözü kara bir savcı gibi olayların üzerine gitmesi, iyi bir hâkim gibi dürüst olması da bekleniyor. Bir bilim adamı gibi konuları derinlemesine irdelemesi ama sıkıcı olmadan toplumun her kesimini eğlendirebilmesi… Gazetecilerden halkı aydınlatmaları isteniyor ama aynı zamanda da halka benzemeleri. Yoksa gazeteleri satılmıyor, TV kanalları izlenmiyor. Bu koşullarda “gazeteci gibi” gazetecilik yapılabilir mi? Derin Düşünce yazarları sorguluyor…

Buradan indirebilirsiniz.

 Alaturka Laiklik: “Beni bir bir sen anladın, sen de yanlış anladın!”

Türkiye Cumhuriyeti’nde Alevîlere zorla Sünnî İslâm öğretilirken Sünnîlerin başörtüsü devlet dairelerinde yasak. Türk Ordusu’nun istihbaratı camileri ve namaz kılanları fişliyor. Hristiyan Ermenilerin ne kiliseleri, ne yetimhaneleri ne de cemaat lideri seçimleri özgürce yapılamıyor. Rumların ruhban okulları özgür değil. Yahudiler diğer gayrı Müslimler gibi askerde ayrımcılığa uğruyor. Ateistlerin kitapları, internet siteleri yasaklanabiliyor, kapatılabiliyor. Gayrı Müslimlerin alın teriyle biriktirdikleri vakıf malları 1970′lerde gasp edildi, hâlâ geri verilmiyor. Sahi Laiklik neye yarıyor? Bu kitap son yıllarda Türkiye’nin gündemine gelen, birbirinden ayrı gibi duran ama çekirdeğinde Yobaz Laiklik Meselesini barındıran konuları ele alıyor.Buradan indirebilirsiniz.

 Derin Düşünce nedir?

Sitemizde siyasetten tarihe, kadın haklarından felsefeye, sanattan bilime kadar bir çok konudan bahsediyoruz. Ama zaman zaman da kendimizden söz ediyoruz. Derin Düşünce nedir?  Sitenin geçmişi, geleceği, ortak projeler, yazar olmak isteyenlere öneriler, okunma istatistikleri… Derin Düşünce’nin bir kimliği, tarihi ve kendine has “yaşam” tarzı var. Eğer aramıza yeni katıldıysanız bu kitap “yöre halkına” kaynaşmanızı kolaylaştıracaktır

 Liberalizmin Kara Kitabı

Liberalizm asırlardır bir çok aşamalardan geçmiş, tarihi olaylarla kendisini imtihan etmiş bir düşünce geleneği. Değişmiş yanları var ama sabitleri de var. Bu sabitlerin içinde liberalizmin tehlikeli yönleri hatta YIKICI UNSURLARI da var. Bunları ortaya çıkarmak için “doğru” soruları sormak ve liberal perspektifte kalarak yanıt aramak gerekiyor… Büyük bir kısmı bu gelenekten olan düşünürlerin fikirlerinden istifade ederek liberalizmin kusurlarını ele alıyoruz bu kara kitapta: Adam Smith, Mandeville, John Stuart Mill, Hayek, Friedman, Röpke, Immanuel Kant, Alexis de Tocqville, John Rawls, Popper, Berlin, Mises, Rothbard ve Türkiye’de Mustafa Akyol, Atilla Yayla, Mustafa Erdoğan… Liberallere, liberalimsilere ve anti-liberallere duyurulur. Buradan indirebilirsiniz.

Maymunist imanla nereye kadar?

Evrim ve Big Bang gibi konular genellikle sağlıklı biçimde tartışılmaz. İdeoloji ve inançlar, felsefî tercihler bilim-SELLİK maskesiyle çıkar karşımıza. Özellikle evrim tartışmaları “filanca solucanın bölünmesi” veya falanca Amerikalı biyoloji uzmanının deneyleri etrafında döner ve bir türlü maskeler inmez. Madde ve o Madde’ye yüklenen Mânâ maskelenir… Oysa perde arkasında tartışılan başkadır. İnsan’a, Hayat’a dair temel kavramlardır. Sadece et ve kemikten mi ibaretiz? Yokluktan gelen ve ölümle yokluğa giden, çok zeki de olsa SADECE VE SADECE bir maymun türü müdür insan? BİLİM DIŞINDA bir insanlık yoksa Aşk yoksa, Sanat yoksa, Güzellik yoksa ve Adalet yoksa Hayat‘ın anlamı nedir? Aşık olmak hormonal bir abartıysa, iyilik enayilikse, neden birbirimizin gırtlağına sarılmıyoruz ekmeğini almak için? Neden bir çocuğa tecavüz edilmesi midemizi bulandırıyor ve neden fakir bir insana yardım etmek istiyoruz? Taj Mahal’in, Ayasofya’nın, Notre Dame de Paris’nin değeri bir arı kovanı veya termit yuvasına eşdeğer ise, Mesnevî boşuna yazıldı ise neden Hitler’i lanetliyoruz ve neden Filistin’de can veren bebeklere üzülüyoruz? Maymun olmanın (veya kendini öyle sanmanın) BİLİM DIŞINDA, psikolojik, siyasî, ahlâkî, hukukî öyle ağır sonuçları var ki…  Evrim senaryosunu kabul etmenin etik ve siyasî neticeleri ve evrimciliğin etimolojik değeri … Derin Düşünce’nin yorumcuları tarafından konuşuldu. Biz de bu sebeple söz konusu iki tartışmayı 116 sayfalık bu kitapta topladık. Buradan indirebilirsiniz.