Mana Boyutlu, Olgun Demokrasi

Daha önceki yazımızda farklı farklı demokrasi anlayışlarından ve uygulamalarından bahsetmiş ve bu farklı benimsenen demokrasileri; genel anlamda liberal ve militan demokrasi olarak iki ana ekolde toplamıştık. Bu iki ekolün temsilcisi olan demokrasilerin de suistimale açık olduğunu örneklerle savunmuştuk.

Bu bağlamda demokrasinin, kemale ermiş, insanlığa mutlak sadedi sunan bir kavram değildir. Demokrasi yokuşunu hâlâ tırmanmakta olan insanlık; yasayış, inanış, düşünüş ve kültürleriyle, tecrübe ve birikimiyle bu değere neler katabilir? bu arayış içinde olunması gerektiğini söylemiştik.

Buradan hareketle, İslam demokrasiye neler katabilir? sorusunun cevabını aramadan önce İslam ve Demokrasi kavramları birbiriyle çelişir mi? sorusunun cevaplanması gerekmektedir.

Din ve demokrasi münasebetinden bahsedenler, demokrasi ile dinin kesinlikle bağdaşmayacağı yanlışlığına çoğu kez düşmüşlerdir.Gerekçe olarak, din Allah’ın hakimiyetine, demokrasi ise milletin reyine dayandığı tezini ortaya koyarlar.

Oysaki “Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir” sözü hükümranlığın -haşa- Allah’tan alınıp, millete verilmesi manasına gelmediği gibi, aksine Cenabı Allah’ın hükümranlığı baskıcı ve zorbacı elitlerden alıp, yine toplumun üyelerine vermesi olarak anlaşılmalıdır.

Bununla beraber İslam ve Demokrasi birbiriyle kıyaslandığında biri ilahi, semavi bir din diğerinin ise beşeri bir yönetim biçimi olduğu asla unutulmamalıdır. Bu sebeple İslam ve demokrasinin kıyaslanması söz konusu olamaz.

Ayrıca Hz. Peygamberden (S.A.V) sonra ilk idarecilerini yani ilk dört halifeyi seçimle işbaşına getirmiş bir anlayışın mirasçısı olarak İslam dinin zaten demokrasi ile bir problemi olamaz.

Kemale ermiş, herkesin benimsediği ve herkesin mutlak tatmin olduğu bir demokrasiden bahsetmek mümkün olmasa da, İslam’ın demokrasiye katabileceği zenginlik mutlaka düşünülmelidir.

Zira, Ebedî bir Zât’ın teveccühünden ve ebediyetten başka hiçbir şeyle tatmini mümkün olmayan insanoğlunun manevî ihtiyaçlarına da cevap verebilecek bir demokrasinin geliştirilmesi meselesi de etraflıca düşünülmelidir.

İsterseniz böyle bir demokrasiye “Mana Boyutlu Demokrasi” de diyebilirsiniz.

İnsanların hak ve hürriyetlerine saygılı, din ve vicdan hürriyetlerini gözeten aynı zamanda insanların inandıkları gibi yaşamalarına ortam hazırlayan bir demokrasi…

İnsanların ebedle ilgili isteklerini yerine getirme mevzuunda yardımcı bir demokrasi…

İnsanların maddi-manevi, ruhi-cismani bütün isteklerine cevap verebilecek olgun bir demokrasi…

İşte demokrasiyi bu denli geliştirip, insanileştirmenin yolları aranmalıdır.⁽²⁾

Ancak böyle bir demokrasi kemale ermiş, olgun bir demokrasidir. Maalesef insanlık henüz bu ufka ulaşmış sayılmaz. İnsan hayatı dünya ile başlamadığı gibi, dünya hayatıyla da son bulmuyor. Dünya onun için sadece bir uğrak, o ebedi kalacağı diyara asli vatanına gidiyor.

Şayet onu idare eden sistem, bu gerçekleri göz ardı ederse, beşer için çok önemli bir meseleyi göz ardı etmiş olur. Bu açıdan da, demokrasi hâlâ yokuşa doğru tırmanmakta olan bir sistemdir. Bu manada, demokrasi yokuşu henüz aşılamamıştır.

Bunları yazarken Nedim’in şu muhteşem beytini hatırladım.

“Yok bu şehr içre senin vasfettiğin dilber Nedim

   Bir peri-suret görünmüş bir hayal olmuş sana “

Bugünkü Türkçe ile karşılığını, yazımızla da ilintilersek;

Ey Nedim! Senin anlattığın gibi böyle güzel bir dilber (olgun demokrasi) bu şehirde (dünyada) yok. Olsa olsa sana bir perinin yüzü görünmüştür. Diyor sevgili şairimiz Nedim.

Gerçekten de ülkemizin kendine has özel şartları! Ve yaşananlara bakılacak olursa bana ancak bir perinin yüzü ya da hayal görünmüştür diye düşünmekten de kendimi alamıyorum.

Bunun yanında bir konuya da değinmeden edemeyeceğim.

Sayın Rasim Ozan Kütahyalı’nın “Eylül 2009 darbesini önleyelim” yazısını okuduktan sonra yaşadığımız demokrasiyi tekrar sorgulama ihtiyacı hissettim.

Üstelik geçmişteki acı tecrübelere ve yaşananlara bakarak mevcut rejime; demokrasi diyebilmek için, insanın siyasi mezhebinin oldukça genişlemiş olması gerekir.

Nerede yaşanıyor ve yaşatılıyorsa; genel mana yaşadığımız demokrasi neye benziyordu peki?

İsmini hatırlayamadığım bir şair şöyle diyor;

“Hümâ ⁽¹⁾ uçtu yuvasından yerine koydular Bûm’ i  

Görenler kaldı hayret, dediler ki Hümâ bu mi ?”

Yani Hümâ kuşu yuvasından uçup gidince yerine baykuşu (bûm’i) koymuşlar. Bunu görenler de hayrete düşüp Hümâ kuşu bu mu? diye sormuşlar.

Bu gün demokrasi adına yapılan da aynen budur. Demokrasiyi yuvasından edenler, yerine her türlü darbeyi, jakoben ve militarist zihniyeti koymuşlar, meseleye biraz vakıf olanlar hayrete düşüp hümâ kuşu bu mu? diye sormuşlar.

Sonuç: Kısaca yaşanan demokrasi, demokrasinin baykuş halidir dersek yanlış olmaz.

Ülkemize ilk adım olarak normal ve düz bir demokrasi getirebilirsek, ancak o zaman bir sonraki merhaleleri ve demokrasinin olgununu düşünebiliriz. Öyle ya popüler olarak ifade edecek olursak, önce düz, basit yapılı demokrasi daha sonra evrimleşe evrimleşe mana boyutlu, olgun demokrasi… Çok bekler miyiz dersiniz?

Dipnot :

1. Hümâ :Üzerinden uçtuğu kimselere mutluluk getirdiğine inanılan masal kuşu.
2. Herhangi bir dine mensup olmayan, ateist vatandaşlarımızın da, eğer ideolojik bir körlükleri yoksa, böylesi olgun, insani ve evrensel bir demokrasiye itirazlarının olacağını düşünmüyorum.

Sonraki Yazı :

1. Hukukun Üstünlüğü (Safsatası)
2. Demokrasilerde Partiler Kapatılabilir mi?

…Bu makale ilginizi çektiyse…

Liberalizmin Kara Kitabı

Liberalizm asırlardır bir çok aşamalardan geçmiş, tarihi olaylarla kendisini imtihan etmiş bir düşünce geleneği. Değişmiş yanları var ama sabitleri de var. Bu sabitlerin içinde liberalizmin tehlikeli yönleri hatta YIKICI UNSURLARI da var. Bunları ortaya çıkarmak için “doğru” soruları sormak ve liberal perspektifte kalarak yanıt aramak gerekiyor… Büyük bir kısmı bu gelenekten olan düşünürlerin fikirlerinden istifade ederek liberalizmin kusurlarını ele alıyoruz bu kara kitapta: Adam Smith, Mandeville, John Stuart Mill, Hayek, Friedman, Röpke, Immanuel Kant, Alexis de Tocqville, John Rawls, Popper, Berlin, Mises, Rothbard ve Türkiye’de Mustafa Akyol, Atilla Yayla, Mustafa Erdoğan…

Liberallere, liberalimsilere ve anti-liberallere duyurulur.

Buradan indirebilirsiniz.

Liberalizmin Ak Kitabı

1930 model bir ulus-devletin, bir “devlet babanın” çocuklarıyız. Son derecede “Millî” bir eğitim gördük, öğrenim değil. Hayatta işimize yarayacak meslekî bilgileri ya da eleştirel bir bakışı öğrenmedik “millî” okullarda. “Varlığımızı Türk varlığına armağan etmek” için eğitildik, eğilip büküldük.

Liberallerin dilinden düşmeyen “Bireysel haklar ve özgürlükler” bizim gibi Kemalist çamaşırhanelerde yıkanmış beyinler için çok yeni. Türkiye’de yaşayan insanların ulus-devlet boyunduruğundan kurtulmasında önemli bir rol oynuyor liberaller. Biz de bu kitapta liberalizmin temel tezleriyle uyumlu, bu fikir akımına doğrudan ya da dolaylı destek veren makaleleri birleştirdik. Buradan indirin.