Genç Siviller… Solcu mu? Sağcı mı?

Yazılarımda çeşitli defalar bildirilerine, eylemlerine yer verdiğim Genç Siviller grubu 2004’ten beri vicdanlarının seslerini dinleyen, siyasal ve toplumsal talepler konusunda sivil ve demokratik bir duruş sergileyen, bu duruşu güleryüzle, çoğu zaman mizahi yollarla anlatan, panik yapmayan bir grup genç insanın girişimi.

İçlerinde “az Müslüman”ı, “çok Müslüman”ı, agnostiki, ateisti, Türk’ü, Kürt’ü, kadın ve erkeği olan Genç Siviller oldukça farklı alanlarda seslerini yükselttiler bugüne kadar. Örneğin “19 Mayısların stadyumlardan kurtarılmasını” istediler; “Kürt Sorunu’nda şimdiye kadar uygulanan tüm politikaların iflas ettiğini” söylediler; “Hrant Dink’in gerçek katillerinin bulunması için” yürüdüler; Hrant’ın anısına “Yükselen Hassasiyetler – İnişe Geçen Değerler” başlıklı konferans düzenlediler; paranoya karşısında gençliklerinin içinde büyüttükleri sağduyu ve bilgeliği dile getirdiler. Emniyet Genel Müdürü Nokta Dergisi’ne baskın yaparken dergi çalışanlarıyla dayanışmaya girdiler; “Emekli askerler Tandoğan’da ‘koro’ya milliyetçi-otoriter sloganlar attırırken”, onlar Miniatürk’teki Anıtkabir’de “Tehlikenin farkında mısınız, halk plajları doldurdu vatandaş denize giremedi” özdeyişine atıfla seküler-milliyetçiliğin vardığı komik boyutlara işaret ettiler…

Sonra daha yakın zamanda, Cumhurbaşkanı seçimleri gündeme gelince, statükonun statik kafalarına göre “cumhurbaşkanı olamaz” olarak bellenenlerden derledikleri sanal Aliye Öztürk’ü “Hem Türk, hem Kürt az buçuk da Ermeni, Türbanlı bir Kadın, hem de Alevi, Yani içimizden biri” diyerek aday gösterdiler. Genç Siviller’in Aliye Öztürk’te yarattıkları kişilik herhangi bir “kimliğin” değil, bu toplumun “içiçeliğinin” bir nişanesiydi… Ama aynı zamanda, hem bütün dışlanmış kesimlere karşı korudukları eşit mesafenin, hem de onlar karşısında vicdanlarının sesinin dile gelmesiydi.

Bu sıralarda, daha hiç kimse doğru dürüst ne diyeceğini bilemezken, 28 Nisan günü muhtıraya karşı gösteri yaptılar; muhtıralara, askeri darbelere karşı direneceklerini ilan ettiler…

Genç Siviller’e kulak kabartan sol kesimlerde Aliye ile kafalar biraz karıştı; ama çok fazla da bir tepki dile gelmedi. Aliye’nin Kürt ve az buçuk Ermeni olması gibi özellikleri sayesinde kafasındaki başörtüsü de fazla sorun edilmedi. Başka bir deyişle, Aliye’nin başörtüsü “hoşgörüldü”…

Ama daha sonra “iş ciddiye binince”, “islamcı” Abdullah Gül’ün cumhurbaşkanlığı ve Genç Siviller’in ona desteği söz konusu olunca, grubun sol cenahta edindiği olumlu imaj darbeler almaya başladı.

Genç Siviller hükümetin kurulmakta olduğu günlerde, bu memleketin hürriyet isteyen insanlarını ciddi bir biçimde kaygılandıran bir tehlikeye karşı gene ilk adımı attılar. Başbakan’a önemli bir “sınavda” olduğunu belirterek yazdıkları “AKP’nin Çiçek ve Aksu ile İmtihanı” başlıklı açık mektupta şöyle yazdılar:

“Ermeni Konferansı sırasında yaptığı açıklamalar, 301’i cansiperane savunması, Şemdinli savcısının kurban edilmesine göz yumması ile hepimizin adalet duygularını sarsan Cemil Çiçek’in (Bakanlar Kurulu’nda) yer alması sınavın baştan geçersiz sayılacağı türden bir hata olacaktır. Görev başında olduğu her dönem fail-i meçhul cinayetler olan, Hrant Dink’in öldürülmesi sonrasında sorumlu valileri ve emniyet müdürlerini görevden alamayan, döneminde linç olayları tırmanışa geçen, çetelerle mücadeleyi sonuna kadar götürebileceği konusunda şüpheler uyandıran, son olarak da 1 Mayıs’ta İstanbul’un ortasında insanları coplatan her devrin İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu’nun ismi yine İçişleri Bakanı boşluğunda yer alırsa kopya muamelesi göreceksiniz.”

Ancak bu mektuptaki çok önemli ifadeler görünmez oldu ya da hafife alındı.

Ve tam bu dönemde, Bakanlar Kurulu açıklandığı gün, Kanal D’de Mehmet Ali Birand’ın haber programında yapılan ve “Aksu ve Çiçek’in bakan olamamalarında AKP içinde Genç Siviller olarak bilinen bir grubun muhalefetinin etkili olduğu” yönündeki uçuk ve ucuz bir açıklama meseleye tuz biber ekti. “Acar medya” patentli bu yorum, bazı sol kesimlere göre Genç Siviller’in Aksu ve Çiçek karşısındaki tavrının “arkasındaki niyeti açığa çıkardı”; bir anda bu sol kesimler nezdinde, Genç Sivillerin “AKP’lilikleri ortaya çıkmış oldu”.

Otoriter kafaların, vücut dilleriyle “mesaj veren” asık suratlı bir kısım generalin, “milletin mantığını anlamayan” CHP’nin, “göbeklerini kaşıyan halk”tan nefret eden seçkinlerin, adı sol kendisi ırkçı “Türk Solu” gibi provokasyon merkezlerinin, bilumum “ulusalcıların”, “kemalizm” arkasında beslenen çıkar odaklarının, laikliği bir cemaat ideolojisi haline getirenlerin Müslümanlar, İslam ya da genel olarak din karşısında besledikleri korku ve paranoyayı “anlamak” mümkün. Çünkü onlar sahip oldukları ekonomik, toplumsal imtiyazları, çıkarları, prestij ve statüyü kaybetmekten korkan; toplumsal değişim ve hareketten korkan; artık gerici özellikleri her geçen gün açığa çıkan; kaybetmek yerine “bölmeyi” göze alan bir zihniyetin jandarması, gözetleme kuleleri olarak işlev görüyorlar…

Ama…

Türkiye’de gerçekten “sol” olma çabası veren kesimlerin artık kulaklarını, gözlerini ve daha da önemlisi kalplerini bir nebze de olsa açmaları gerekiyor. Modernlik gibi her şeyi “ehlileştirme”, bilimsellik gibi “her şeyi anlama yeteneği” hakkında artık daha çok sorular sormak gerekiyor. Her şeyden önce “sol” şimdiye kadar aşamadığı en önemli sorununu, kendisine atfettiği sonuna kadar pozitivist bir zihniyetin ürünü olan “öngörme”, “niyet okuma / atfetme” iddialarını aşması gerekiyor.

Bu “aşma” ancak, “modern olmadığı” varsayılan, “bize benzemediği” düşünülen “başka” kesimlere “değerek” gerçekleşebilir.

Aynı Genç Siviller’in yaptığı gibi… Kendisini tanımlarken, “dışarıda”, “yukarıda”, “ders veren”, “öğreten” bir konumda değil; toplumun derinliklerinden bazan mırıltı, bazan çığlık halinde gelen sesleri duyarak ve o seslerle muhabbet ederek, değişmeyi göze alarak sol kendini aşabilir…

Bu sesleri duymak demek, gidilen yolun bazan AKP’yle, bazan DTP’yle, bazan başörtülü insanlarla, bazan Diyarbakır cezaevinde cehennemi yaşayanlarla, bazan hafızası yasaklanan Ermenilerle, bazan yaşadığı hayattan acı çeken ancak “milliyetçilik”ten başka dili olmayan kasaba delikanlısıyla, bazan Beyoğlu’nun arka sokaklarında bir pezevengin dövdüğü seks işçisiyle ya da kocasının sokak ortasında bıçakladığı kadınla kesişmesi demektir…

Bu seslerin ve daha başkalarının hepsini aynı anda, aynı güçle duymak ve duyurmak tabii ki kolay değil; ancak solun “kendini aşması”, şimdiye kadar kendini tekrarlayan, tekrarladıkça daralan sol retoriğin hegemonyasına sığınıp, bu seslerin en azından bir kısmını duyanlara karşı “savaş” vererek değil, onların beraber, içiçe geçerek yürünecek insanlar olduğunu görerek mümkün olabilir…

Sol kendisininkine benzemeyen seslerle muhabbet edebildiği zaman, zaten kendisine “sol” demesine, kendisini ayırmasına bile gerek kalmaz belki… Çünkü eşitlik, hürriyet, adalet gibi yüce değerler içeren rüyasını o muhabbet sayesinde kalplerinde yaşatmaya başlamış olan başka insanlar kendilerine “solcu” deseler de olur, demeseler de…

… Bu makale ilginizi çektiyse…

Türk Solu 

Kendini « sol » olarak tarif eden hareketler hiç olmadıkları kadar zayıf ve bölünmüş bir tablo çiziyorlar bugün.  Türk Solu Dergisi’nin ırkçı söylemlerinden CHP’nin darbe çağrılarına uzanan bir kafa karışıklığı hakim. Muhalefet boşluğunun müzmin bir hastalığa dönüştüğü şu dönemde Türk solu bu boşluğa talip olabilir mi? Daha önce Dikkat Kitap kategorisinde yayınladığımız Pozitivizm Eleştirisi gibi bu kitap da Türkiye’deki sola tarafsız bakan bir çalışma. İyimser görüşler kadar geçmişe dönük ağır eleştiriler de var. İlginize sunduğumuz 82 sayfalık bu kitap Türkiye’deki “sol” grupların sorgulamalarına, projelerine ışık tutmak amacıyla derlenmiş makalelerden oluşuyor. Kitabı buradan indirebilir ve paylaşabilirsiniz. Kitapta ele alınan başlıca konular: Solda özgürlükçü hareketler, 68 Kuşağı, Devrimci sol, Kemalizm, ulusalcı sol akımlar, Sol ve İslâm, Cumhuriyet Gazetesi.

Gazetecilik Neden Dibe Vurdu?

Gazeteciler bizi bilgilendiriyor mu yoksa aldatıyor mu?  Gazetecilik galiba dürüstçe yapılmasına imkân olmayan bir meslek. Çünkü birbirine zıt işlerin aynı anda icra edilmeleri gerekiyor: Habercilik, savcılık, komiklik, amigoluk…  Gazeteci kendisine bilgi verebilecek herkesle iyi geçinmek için biraz politik davranmak daha doğrusu yalan söylemek zorunda. Ama aynı zamanda ondan gözü kara bir savcı gibi olayların üzerine gitmesi, iyi bir hâkim gibi dürüst olması da bekleniyor. Bir bilim adamı gibi konuları derinlemesine irdelemesi ama sıkıcı olmadan toplumun her kesimini eğlendirebilmesi… Gazetecilerden halkı aydınlatmaları isteniyor ama aynı zamanda da halka benzemeleri. Yoksa gazeteleri satılmıyor, TV kanalları izlenmiyor. Bu koşullarda “gazeteci gibi” gazetecilik yapılabilir mi? Derin Düşünce yazarları sorguluyor…

Buradan indirebilirsiniz.

 Alaturka Laiklik: “Beni bir bir sen anladın, sen de yanlış anladın!”

Türkiye Cumhuriyeti’nde Alevîlere zorla Sünnî İslâm öğretilirken Sünnîlerin başörtüsü devlet dairelerinde yasak. Türk Ordusu’nun istihbaratı camileri ve namaz kılanları fişliyor. Hristiyan Ermenilerin ne kiliseleri, ne yetimhaneleri ne de cemaat lideri seçimleri özgürce yapılamıyor. Rumların ruhban okulları özgür değil. Yahudiler diğer gayrı Müslimler gibi askerde ayrımcılığa uğruyor. Ateistlerin kitapları, internet siteleri yasaklanabiliyor, kapatılabiliyor. Gayrı Müslimlerin alın teriyle biriktirdikleri vakıf malları 1970′lerde gasp edildi, hâlâ geri verilmiyor. Sahi Laiklik neye yarıyor? Bu kitap son yıllarda Türkiye’nin gündemine gelen, birbirinden ayrı gibi duran ama çekirdeğinde Yobaz Laiklik Meselesini barındıran konuları ele alıyor.Buradan indirebilirsiniz.

 Derin Düşünce nedir?

Sitemizde siyasetten tarihe, kadın haklarından felsefeye, sanattan bilime kadar bir çok konudan bahsediyoruz. Ama zaman zaman da kendimizden söz ediyoruz. Derin Düşünce nedir?  Sitenin geçmişi, geleceği, ortak projeler, yazar olmak isteyenlere öneriler, okunma istatistikleri… Derin Düşünce’nin bir kimliği, tarihi ve kendine has “yaşam” tarzı var. Eğer aramıza yeni katıldıysanız bu kitap “yöre halkına” kaynaşmanızı kolaylaştıracaktır

 Liberalizmin Kara Kitabı

Liberalizm asırlardır bir çok aşamalardan geçmiş, tarihi olaylarla kendisini imtihan etmiş bir düşünce geleneği. Değişmiş yanları var ama sabitleri de var. Bu sabitlerin içinde liberalizmin tehlikeli yönleri hatta YIKICI UNSURLARI da var. Bunları ortaya çıkarmak için “doğru” soruları sormak ve liberal perspektifte kalarak yanıt aramak gerekiyor… Büyük bir kısmı bu gelenekten olan düşünürlerin fikirlerinden istifade ederek liberalizmin kusurlarını ele alıyoruz bu kara kitapta: Adam Smith, Mandeville, John Stuart Mill, Hayek, Friedman, Röpke, Immanuel Kant, Alexis de Tocqville, John Rawls, Popper, Berlin, Mises, Rothbard ve Türkiye’de Mustafa Akyol, Atilla Yayla, Mustafa Erdoğan… Liberallere, liberalimsilere ve anti-liberallere duyurulur. Buradan indirebilirsiniz.

Maymunist imanla nereye kadar?

Evrim ve Big Bang gibi konular genellikle sağlıklı biçimde tartışılmaz. İdeoloji ve inançlar, felsefî tercihler bilim-SELLİK maskesiyle çıkar karşımıza. Özellikle evrim tartışmaları “filanca solucanın bölünmesi” veya falanca Amerikalı biyoloji uzmanının deneyleri etrafında döner ve bir türlü maskeler inmez. Madde ve o Madde’ye yüklenen Mânâ maskelenir… Oysa perde arkasında tartışılan başkadır. İnsan’a, Hayat’a dair temel kavramlardır. Sadece et ve kemikten mi ibaretiz? Yokluktan gelen ve ölümle yokluğa giden, çok zeki de olsa SADECE VE SADECE bir maymun türü müdür insan? BİLİM DIŞINDA bir insanlık yoksa Aşk yoksa, Sanat yoksa, Güzellik yoksa ve Adalet yoksa Hayat‘ın anlamı nedir? Aşık olmak hormonal bir abartıysa, iyilik enayilikse, neden birbirimizin gırtlağına sarılmıyoruz ekmeğini almak için? Neden bir çocuğa tecavüz edilmesi midemizi bulandırıyor ve neden fakir bir insana yardım etmek istiyoruz? Taj Mahal’in, Ayasofya’nın, Notre Dame de Paris’nin değeri bir arı kovanı veya termit yuvasına eşdeğer ise, Mesnevî boşuna yazıldı ise neden Hitler’i lanetliyoruz ve neden Filistin’de can veren bebeklere üzülüyoruz? Maymun olmanın (veya kendini öyle sanmanın) BİLİM DIŞINDA, psikolojik, siyasî, ahlâkî, hukukî öyle ağır sonuçları var ki…  Evrim senaryosunu kabul etmenin etik ve siyasî neticeleri ve evrimciliğin etimolojik değeri … Derin Düşünce’nin yorumcuları tarafından konuşuldu. Biz de bu sebeple söz konusu iki tartışmayı 116 sayfalık bu kitapta topladık. Buradan indirebilirsiniz.