TRT Kürtçe Konuşuyor

Sunuş : Değişmeyen tek şey değişimdir. Resmî tarihi, resmî ideolojileri, kamusal alanları halka dayatan rejimler ancak devlet terörü yaparak, kan ve göz yaşı fiatına varlıklarını –o da kısa bir süre için- sürdürebiliyorlar. Gerçeğin coğrafyasına aykırı tezler eninde sonunda aşınıp yok oluyor.

  İster seçim yatırımı olsun isterse bir insan hakları hamlesi, TRT’nin Kürtçe yayını bazı şeylerin değişmekte olduğuna bir işaret. Normalleşme yolunda geri dönülmesi zor bir noktaya demir attı Türkiye. Bu hafta ilk defa sayfalarımızı açtığımız konuk yazar Adil Yapar tam da bu konuya değiniyor. Yakın tarih ve cumhuriyet konularındaki fikirlere bazı itirazlarımız olsa da olayların perde arkasına bakan bu yazıyı beğendik ve ilginize sunuyoruz.

 MY

 “Yes, we can!” – bu slogan Kenyalı siyahî bir baba ile İrlanda asıllı beyaz bir annenin çocuğu olan Barack Hussain Obama’nın Amerikan Başkanlık seçimleri yarışına eşlik eden ve vaat edilen değişimden ziyade, ‘Evet, biz bir zenciyi başkan seçebilecek olgunluktayız. Biz bunu yapabilecek bir seviyedeyiz.’ anlamını da içerleyen bir ifadedir. Açıkçası, ben ABD halkı hakkında bu kadar olumlu fikirlere sahip değildim ve tüm anketler Obama’yı Cumhuriyetçi rakibi McCain’in önünde gösterdiyse de, ABD’li seçmenin seçim kabinine girdiğinde ‘Bradley’ etkisinin tesirinde kalarak son anda ‘Beyaz Saray’a zenci bir adayı seçemem’ diyerek, anketlerde bildirilenin aksine McCain’in lehinde oy vereceğini sanıyordum.

Umutlandıran gelişmeler (Adil Yapar)

     Bilindiği gibi 1982 yılında Kaliforniya eyaletinin senatörlüğüne aday olan Los Angeles’in sevilen siyahî Belediye Başkanı Tom Bradley’in anketlerde açık farkla beyaz rakibinin önünde görünmesine rağmen, seçmenin son anda karar değiştirmesi sonucunda yenilmesi olgusuna Bradley etkisi denmiştir.

     Seçim gecesini uyumadan geçirmiştim. Açıkçası, beni bu seçim sürecinde bu kadar heyecanlandıranın Bush yönetiminin bende yarattığı tiksinti ve bıkkınlık ile ABD’nin bu yönetim altında sergilediği zorbanın mı, yoksa vatanımdan uzak bir yerde büyümüş bir göçmen çocuğu olarak, benzer bir kaderi paylaşan Barack Hussain Obama’nın beklenen başarısı mı olduğundan tam emin değildim. Her ne olursa olsun, Amerika Birleşik Devletleri’nin başkanının siyahî olmasından öte, Müslüman kökenli olup, ikinci adının Hüseyin olma ihtimali, benim heyecanlanmam için neden olarak yeterliydi bile.

     Seçim gecesi Obama zafer konuşmasını yaptığında onu canlı olarak CNN International televizyon kanalı üzerinden izledim. Onu dinleyenlerin arasında birçok kişi gibi, benim de gözlerim dolmuştu. İnsanlık öldü varsayımı ile yaşayan biri olarak, bir anda türüm adına bir umut kıvılcımı yakaladığımı hissetmiştim. 

     “Yes, we Cem!” – Almanya’da Yeşiller Partisi’nin parti başkanlığına seçilen Cem Özdemir ile Almanya tarihinde ilk defa yabancı asıllı birinin parti başkanlığına seçilmesi olayı üzerine, Zaman gazetesi bu çok zekice bulduğum manşeti atmıştı. Yeşillerin bu parti kongresini de aynı ABD başkanlık seçimi gecesi gibi televizyondan canlı izlemiştim. Cem Özdemir’in adaylık konuşmasını ve seçildikten sonra da teşekkür konuşmasını dinlemiştim. Kendini Anadolulu bir Schwaben’li (büyüdüğü, yöresel ağzı ve halkının çalışkanlığı ile meşhur Almanya’nın Schwaben bölgesine istinaden) olarak tanıtan Cem Özdemir, konuşmasının sonunda, kendini dünyaya getiren annesi ve babası gibi, tüm Anadolulu göçmenlere Almanya için verdikleri fedakârlıklardan dolayı teşekkür etmişti.

     Yine gözlerim dolmuştu ve kısa süre içerisinde ikinci defa insanlık için umutlandığımı hissetmiştim.  

     “TRT Şeş – Bixêr be” – Türkiye Cumhuriyeti, demokratik geçmişi ve yapısal, hukuksal ve teknik bakımdan altyapısı olmadan düşman güçlere karşı verilmiş büyük bir mücadele sonucunda kurulmuş olan bir devlettir. Bu kadar olumsuz başlangıç koşullarına rağmen, cumhuriyetimizi kuranların birçok alanda dünya tarafından şaşkınlıkla izlenerek takdir edilen mucizeler yarattıkları bir gerçektir.

     Birçok kez sınandı, cumhuriyetimiz. Darbeler yapıldı, demokrasi tam yeşermeden ayaklar altına alındı ve halka hizmet ilkesini göz ardı eden yönetimleri yaşadık. Türkiye sınırları dahilinde yaşayan onca değişik halkın aynı çatı altında birleştirilerek hepsine ‘Ne mutlu Türk’üm diyene’ diyerek aslında hepsine ortak bir ulusal kimlik kazandırmaya çalışan Atatürk’ün bu meşhur sözleri, ne var ki farklı yorumlanarak, etnik Türk olmayanları tecrit etmek ve ikinci sınıf vatandaş ilan etmek için istismar edilegeldi.

Halkımızın önemli bir kısmını teşkil eden Kürt ve Zaza’ların varlıkları, uzun yıllar boyunca görmezlikten gelinmiş, Kürt’lerin bir nevi ‘Dağ Türkü’ oldukları ve Türkçeden farklı olarak Hint-Avrupa dil ailesine ait olan Kürtçenin aslında bir Türk lehçesi olduğu tezine kadar, değişik yalanlama senaryoları denendi, yazıldı, savunuldu. Binlerce yıl aynı kaderi paylaşmış, aynı kültürle harmanlanmış, kimi yerlerde kimlik tayın edilemeyecek kadar kaynaşmış olan bu iki halk arasındaki düşmanlık tohumlarının harici güçlerin ektiğini söylersem, herhalde yaygın suçu dış güçlerde arama polemiğine girmiş sayılmam.

     Bu tohumlar meyve vermeye başladığında, daha çiçeği burnunda cumhuriyetimiz, Osmanlı Devleti’nden ayaklanarak kopan Müslüman ve Müslüman olmayan halklardan alınmış olan dersler ışığında Kürtlere de olasılı bir düşman unsur gibi bakmaya başlamıştı. Anadolu yerine daha çok Macaristan gibi Balkan Vilayetlerine yatırımlar yapmış olan Osmanlı zamanından beri ihmal edilegelmiş bir coğrafyada yaşayan bu insanlara ikinci sınıf vatandaş ve muhtemel bir vatan haini muamelesi yapılmaya başlanmıştı. Buna karşılık, buradaki halk henüz tanıştığı cumhuriyete ısınmakta zorluk çekmekteydi. Olaylar karşılıklı tırmanmış, 1938 olaylarında Kürt ve Zaza hafızalarına kazınan önemli kopukluklar meydana gelmişti. Daha sonra Türkiye gibi tüm dünyayı sarsan ideolojilerin mücadelesi, bu bölgeye de damgasını vurmuştu. Mücadelelerde kardeş kardeşi öldürdü ve hala öldürmeye devam etmektedir. 1990lı yıllarda yoğun olarak bölge halkına karşı şiddet uygulandı. Köyler boşaltıldı, insanlar yurtlarından edildi. Birçok insanın kafasında, bu devlet bana böyle davranıyorsa, bu devlet benim devletim olamaz görüşüne kavuştu, dağa çıktı, bir alternatif vaat eden PKK saflarında yer aldı.

Şimdi ise benim ülkem, çok gurur duyduğum bir şey yaptı. “Kardeş!”, dedi. “Sen de bizdensin!” dedi. Ülkemin başbakanı daha birkaç yıl önce alenen konuşulması yasak olan Kürtçe dilinde vatandaşına seslendi TRT 6, yani Kürtçe ve Zazaca yayın yapan TRT Şeş’in açılışında hayır dileklerini Kürtçe olarak dile getirdi.

Bu kanalın, her türlü zorluğa ve dirence rağmen yayın hayatına girmesinin Türkiye tarihinde önemli bir mihenk taşı olduğunu düşünüyorum. Şimdiden bir takım kışkırtıcı kimselerin komplo senaryoları çizerek, memleket satılıyor, Kürtlere emanet ediliyor, Türklük tehlikede polemiği ile TRT 6’yı da örnek gösteren e-postaları yollayacaklarını ve bu tür iletilerin düşüncesiz kimseler tarafından üstel bir çoğalma göstererek yayılacağından adım gibi eminim. Ancak her şeye rağmen, uzun bir aradan sonra, tekrar memleketimden gurur duymama neden olan bir olaydır bu. TRT Şeş – Bixêr be! 

… Bu makale ilginizi çektiyse…

Türk milliyetçiliği birleştirir mi yoksa parçalar mı?

 İllâ ki bir tutkal/çimento mu gerekiyor? Milliyetçilik tutkalı adil ve müreffeh bir düzene alternatif olabilir mi? Adaletin, hukukun hâkim olmadığı ortamlarda Türklerin kardeşliği ne işe yarar? Belki de Türk Milliyetçiliği diğer milliyetçilikler gibi yok olmaya mahkûm bir söylem. Çünkü var olmak için “ötekine” ihtiyacı var. Ötekileştireceği bir grup bulamazsa kendi içinden “zayıf” bir zümreyi günah keçisi olarak seçiyor. Kürtler, Hıristiyanlar, Eşcinseller, solcular…150 sayfalık bu kitapta Türk Milliyetçiliğini sorguluyoruz. Müslüman ve milliyetçi olunabilir mi? Türkiye’ye faydaları ve zararları nelerdir? Milliyetçiliğin geçmişi ve geleceği, siyasete, barışa, adalete etkisiyle. Buradan indirin. 

Türkiye bölünür mü?

“Bebek katili! Vatan haini!…” PKK terörünü lanetliyoruz ama devlet eliyle işlenen suçlara karşı daha bir toleranslıyız.  “Kürtler ve Türkler kardeştir” diyenlerin kaçı “sen benim kardeşimsin”  demeyi biliyor Zaza, Sorani, Kurmanci dillerinde? Ülkemizin terör sorunu ne PKK ne de Kürt kimliğiyle sınırlanamayacak kadar dallandı, budaklandı. Bazı temel soruları yeniden masaya yatırmak gerekiyor: (*) Kürtler ne istiyor? (*)  İspanya ve Kanada etnik ayrılıkçılıkla nasıl mücadele etti? (*) PKK ile mücadelede ne gibi hatalar yapıldı? (*) İslâm ne kadar birleştirici olabilir? Töre cinayetlerinden Kuzey Irak’a terörle ilgili bir çok konuyu ele aldığımız 267 sayfalık bu kitabı ilginize sunuyoruz. Buradan indirin.

Türkiye’nin Ulus-Devlet Sorunu

Devlet gibi soğuk ve katı bir yapı bizimle olan ilişkisini hukuk yerine ırkımıza ya da inançlarımıza göre düzenleyebilir mi? GERÇEK hayatı son derecede dinamik ve renkli biz “insanların”. Birden fazla şehre, mahalleye, gruba, klübe, cemaate, etnik köke, şirkete, mesleğe, gelir grubuna ait olabiliriz ve bu aidiyet hayatımız boyunca değişebilir. Oysa devletimiz hâlâ başörtüsüyle uğraşıyor, kimi devlet memurları “ne mutlu Türk’üm” demeyenleri iç düşman ilân ediyor, Sünnî İslâm derslerini zorla herkese okutuyor… Bizim paramızla, bizim iyiliğimiz için(!) bize rağmen… Kürt sorunu, başörtüsü sorunu, Hıristiyan azınlıklar sorunu… Bizleri sadece “insan” olarak göremeyen devletimizin halkıyla bir sorunu var. Türkiye’nin “sorunlarının” kaynağı sakın ulus-devlet modeli olmasın? 80 sayfalık bu kitap Kurtuluş savaşı’ndan sonra Türkiye’ye giydirilmiş olan deli gömleğine işaret ediyor.  Ne mutlu “insanım” diyene! Kitabı buradan indirin.