İnsan’ın şiir problemi
By Mehmet Yılmaz on Kas 22, 2009 in İnsan, Politika, Sanat, Toplum
İnsan neden şiir yazar?
Bu soruya cevap veremeyenlerin siyasî, sosyal ve ekonomik sorunlara da ASLA çare bulaMAyacağından eminim.
Burada çok güzel bir şiir var ve sesli olarak da kaydedilmiş. Böyle bir şiiri okurken/dinlerken neden duygulanırız?
http://www.edebiyatdefteri.com/siir/283135/seyda.html
İbrahim Tenekeci bir forumda “şiir bazı yetenekli insanların, faniliğin saldırısına karşı gösterdikleri bir reflekstir” diyor… Tefekküre davet.
Bir başka yorumcu Necip Fazıl Kısakürek’ten aktarıyor:
“İnsanlar! ALLAH var! O’nu düşünmekten başka her işe paydos!…
Bana “deli” mi diyecekler?
Canım kurban, aklın son durağı olan böyle deliliğe!..”
Aklın son durağında, faniliğin saldırısına karşı durabilmek… Tefekküre davet. Bu cümle yarısı DD sitesindeki yüzlerce siyaset makalesini bir anda gözümün önünden geçiriyor. İbn Arabi, Gazalî, Mevlana, Kierkegaard, Heidegger, Kant, Hume, Arendth… durdukları yerden bize bakıyorlar bir cevap bekler gibi:
İnsan neden şiir yazar? İnsan neden şiir sever?
Liberal, demokrat, solcu, dinci… Bu sorulara net cevap bulamayanlar, İnsan’ın ne olduğunu tarif edemeyenler insanların yönetimi, hukuku ve hayatı üzerine söz söyleyebilir mi?
… Bu makale ilginizi çektiyse…
Sanat karanlıkta çakılmış bir kibrittir…
”…Neden bir natürmorta iştahla bakmıyoruz? Tersine ressam “yiyecek-gıda” elmayı silmiş, elmanın elmalığı ortaya çıkmış. Gerçek bir elmaya bakarken göremeyeceğimiz bir şeyi gösteriyor bize sanatçı. İlk harfi büyük yazılmak üzere Elma’yı keşfediyoruz bütün orjinalliği, tekilliği ile…”
Bu kitapta Derin Düşünce yazarları sanatı ve sanat eserlerini sorguluyor. Toplumdaki yeri, siyasî, etik ve felsefî yönüyle… Denemelerin yanı sıra son dönemde öne çıkan, ekranları, kitap raflarını dolduran eserlere (veya ürünlere?) dair eleştiriler de bulacaksınız. Buradan indirin.
Sanat’a bakmak için çeşitli yapıtlardan, ressamlardan istifade ettik: Cézanne, Degas, Morisot, Monet, Pissarro, Sisley, Renoir, Guillaumin, Manet, Caillebotte, Edward Hopper, William Turner,Francisco Goya, Paul Delaroche, Rogier van der Weyden, Andrea Mantegna , Cornelis Escher , William Degouve de Nuncques.
Peki ya baktığımızı görmek, gördüğümüzü anlamak? Güzel’i sorgulamak için çağ ve coğrafya ayırmadık, aklımızı uyaracak hikmetli sözlere açtık kapımızı: Mevlânâ Hazretleri, Gazalî Hazretleri, Lao-Tzû, Albert Camus, Guy de Maupassant, Seneca, Kant, Hegel, Eflatun, Plotinus, Bergson, Maslow, …
Baudolino (Umberto Eco) Suzan Başarslan
Yazınsal bir yapıt, “basit bir obje değil, çok yönlü anlam ve ilişkilerle tabakalaşmış bir niteliğin çok yönlü organizasyonudur.”* Bu organizasyonun incelemesi de kendisi kadar zor bir organizasyonu gerektirir ki, bu yüzden bir yapıtın incelemesi adına günümüze değin, birçok kuram ve inceleme yöntemi geliştirilmiştir. Bu makalede Umberto Eco’nun yazdığı Baudolino adlı romanın incelemesi Gerard Genette’nin “Yapısal Metin İnceleme” yöntemine göre yapılacak ve yapıt, üç düzlemde incelenecektir. Bakış açısı, anlatıcı türü, ana düşünce, eserin yazılış tekniği, dil… gibi sorunlara da değinilecektir. İncelemede Şemsa Gezgin tarafından İtalyancadan Türkçeye 2003′te çevrilen Baudolino esas alınacak, tespit ve yorumlar çeviri yapıttan yola çıkılarak belirlenecek ve ifade edilecektir. İncelemeyi kitap halinde indirmek için buraya tıklayın
7 Yorum
Yazan:ilker Demir Tarih: Kas 22, 2009 | Reply
İnsan neden şiir yazar?
Şiir insanların nesirde anlatamadığı duyguları daha kısa ve yoğun şekilde dile getirmesidir. söyleyemediğin, ya da söylemeye ‘korktuğun’ cümleleri söylemektir. Kimse anlamaz ne demek istediğini, sadece sen bilirsin.
T.S. Eliot der ki: “Manası anlaşılabilen şiir, gerçek şiir değildir.”
– – –
İnsan neden şiir sever?
Her şiirin manası gizlidir ve her okur o gizli kalmışlığın içinde kendinden bir parça bulur. İnsan bu yüzden sever şiiri. alem-i mana herzaman ilgisini çekmiştir çünkü insanın…
Yazan:cb Tarih: Kas 22, 2009 | Reply
Bence Mehmet Yılmaz konuya eksik girmiş?İlk soru ;
Şiir nedir ?
olmalıydı.
Yazan:Mehmet Yılmaz Tarih: Kas 22, 2009 | Reply
Şiir nedir ? (CB)
Ilker Bey kopya vermis sanki 🙂
“Manası anlaşılabilen şiir, gerçek şiir değildir.” (T.S. Eliot)
insanin düsünmeden anladigi bir sey olmali, zekâmizi kullanmadan, bir tür sezgi ile. Meselâ bir müzigi neden sevdigini sorarsan kendi kendine teknik cevaplar gelir. Siiri anlamaya çalismak da bir fikrayi açiklamaya benziyor. tabi gaz vermek için yazilmis vatan-millet edebiyatini(!) bir kenara birakirsak 🙂
Yazan:ilker Demir Tarih: Kas 22, 2009 | Reply
Şiir karmaşadır, anlamsızlık içinde anlamlılık, derindir, şiir aşktır, beşeri ya da ilahi.
Mevlana derki:
“Aşk, öyle engin bir denizdir ki, ne başlangıcı ne de sonu vardır…”
Şiir yazmanın yetenek olduğu söylenir. işin aslı yetenek değil, o engin denize dalabilme cesaretini göstermektir…
Yazan:Suat Tarih: Kas 23, 2009 | Reply
Insan siir yazar, cunku yasamak kalbi olan icin cok zordur.(*) Evet, siir bir reflekstir. Otelerden, insanin aslî yurdundan gelen bir nefes, oradan verilmis bir istidattir, bir kapidir.
—
(*) “Yasamak ne zor sey kalbi olana”
Yazan:eg Tarih: Kas 23, 2009 | Reply
şiirin benim için iki anlamı vardır.
birincisi edebiyat sanatının bir kolu olarak, insanın çevresiyle yaşadığı büyük çatışmayı uyuma döndürmenin ve “büyük uyumun” olduğu ana yurduna bir özlemin gayri-ihtiyari dışa vurumu olarak şiir…
ikincisi ise bütün sanat formlarının en kusursuz versiyonlarına verilen ad olarak şiir. mesela tarkovsky filmleri de, dostoyevski romanları da şiirdir. ve her ikisi de kendi sanat dallarına ait olmakla birlikte herşeyden önce büyük şairlerdir aslında. zira şiir, insanın kendi hakikatinin farkına varmak için gösterdiği fıtratından kaynaklanan büyük çabadır aslında.
bu yüzden her insan, insanlığının en kusursuz ve dolayımsız anlatımı için şiire ihtiyaç duyar. ancak elbette bu hediye, her insana değil sadece bazı insanlara verilmiş bir dolayımsız görme yeteneğinin sonucudur. bu bağlamda dünyada şiir yazdığını iddia eden ve şair olma iddiasında olan çok insan varken, gerçekten şiirin hakikatine sadık kalarak şiir yazabilen ise çok az insan vardır diye düşünüyorum. ama şiirin hakikatine vakıf olamaması bir insanın, onu şiir yazmaya çalışmaktan, ya da şiirsel bir hayatı yaşamaya çalışmaktan alıkoyamaz. çabanın kendisi bile kayda değer ve değerlidir. zaten mehmet’in dediği gibi şiir ile insan arasındaki ilişkiyi (buna sanat ile insan arasındaki ilişki diyerek daha da geniş tutabiliriz bu konuyu) kavrama niyeti ve çabası içinde olmayan bir ideolojinin insanı anlama imkanları da çok sınırlıdır.
Yazan:çuvaldız Tarih: Kas 23, 2009 | Reply
Alemden alınıp ney’in içine üflenen nefes, çıkacağı deliği örten perdenin bir an için havalanmasıyla sedaya dönüşüp geldiği aleme karışır. Şair de aleme karışan o notaları kelime kelime okuyup, bestesini bozmadan mısralara dizebilen kişidir.
Sürekli yankılanmakta olan bu eşsiz besteye şahit olabildikleri anlar ilham olarak tercüme ediliyor olmalı.
Kısaca faili gaib olana şahit olabilmek için yetenekle donatılmış olmak, o yeteneğin mef’ûlün tarifine kafi olamayacağını bilerek yine de dile getirmeye gayret etmek cesaret ister.