Türk solu Kemalist muhafazakarlıktan kurtulabilir mi?
By Tavit Kilimciyan on Şub 14, 2010 in Basın günlüğü, Kemalizm, Türk Solu
“… Sanırım sorunun kaynağı Türk modernleşmesinin Jön Türkler nedeni ile Comte’a adeta tapması. Düşünün ki o dönemde Nietzsche ve Marks fırtınası esiyor, ama bizim Jön Türklerin ilgisini bile çekmiyor bu ikisinin de. Sorun devlet, nasıl yaparız da devleti kurtarırız mantığı. Hal böyle olunca da iktidardan başka bir şey gözünüze çarpmaz. Pozitivizmde sonuçta bir egemenlik anlayışı. Aşkın otorite yerine seküler otorite ön planda. Yine o dönemin aydınları batının “ilim ve fenninden” büyülenmiş haldeler. Renan’ın “İslam terakkiye manidir” fikrine adeta iman etmişler. Hal böyle olunca pozitivizm aydınların dini oldu. Sonuç olarak sol bir aydın hareketi oldu. Ne ıştrakıyundan, ne de Osmanlı Amele Cemiyetinden geldiler. Tabi Mustafa Suphi’lerin ölümü de önemli bir kayıp. Çünkü onlar doğulu bir sol anlayış taşıdıklarından din karşısında sonradan ortaya çıkan kültürel ajan komünistler gibi olmadılar. Hâsılı bütün kayıplar ve ana aydın damar, geleneğin sürekliliğinin kesintiye uğraması gibi unsurlar ile türkiyede gerçek bir burjuvazinin ortaya çıkamayışı solu Alev Alatlı’nın sevdiğim deyimi ile haymatlos ya da kültürel olarak vatansız kaldı. Bu işin bir boyutu. Lakin sorunun bir de şu boyutu var. Varsayalım ki sol din karşısında şu an olduğu konumda olmasın. Peki, hangi dinle ya da dinsel anlayışla buluşabilirdi. Belki Mevlevilik, belki Bektaşilik. Çünkü fıkıh eksenli resmi din anlayışı solun haklı olarak sırt çevireceği bir şey. …”
Dilaver Demirağ ile bir söyleşi
… Bu makale ilginizi çektiyse…
Kendini « sol » olarak tarif eden hareketler hiç olmadıkları kadar zayıf ve bölünmüş bir tablo çiziyorlar bugün. Türk Solu Dergisi’nin ırkçı söylemlerinden CHP’nin darbe çağrılarına uzanan bir kafa karışıklığı hakim. Muhalefet boşluğunun müzmin bir hastalığa dönüştüğü şu dönemde Türk solu bu boşluğa talip olabilir mi? Daha önce Dikkat Kitap kategorisinde yayınladığımız Pozitivizm Eleştirisi gibi bu kitap da Türkiye’deki sola tarafsız bakan bir çalışma. İyimser görüşler kadar geçmişe dönük ağır eleştiriler de var. İlginize sunduğumuz 82 sayfalık bu kitap Türkiye’deki “sol” grupların sorgulamalarına, projelerine ışık tutmak amacıyla derlenmiş makalelerden oluşuyor. Kitabı buradan indirebilir ve paylaşabilirsiniz. Kitapta ele alınan başlıca konular: Solda özgürlükçü hareketler, 68 Kuşağı, Devrimci sol, Kemalizm, ulusalcı sol akımlar, Sol ve İslâm, Cumhuriyet Gazetesi.
