Kırgızistan Rusya’dan Askeri Yardım İstiyor
By Aisha Benghazi on Haz 14, 2010 in Basın günlüğü, Dış Politika, orta asya
Kırgızistan’ın en büyük ikinci kenti Oş’ta patlak veren etnik çatışmalar bugün de varlığını koruyor. Özbek mahallelerinin ateşe verildiği kanlı olayların engellenmesi için geçici yönetim Rusya’dan yardım talebinde bulundu. Bölgeyi ziyaret eden geçici yönetim yetkililerinden Azimbek Beknazarov da ulusal televizyonda yaptığı açıklamada “Sık sık silah sesleri duyuluyor, çok sayıda bina ateşe verilmiş durumda, insanlar korku içinde.” şeklinde konuşurken durumun « oldukça sıkıntılı » olduğunu belirtti.
Sağlık Bakanlığı’ndan edinilen son bilgilere göre Özbek ve Kırgız gençler arasında Perşembe akşamdan bu yana süren etnik çatışmalar 51 kişinin hayatına mal olurken 700 kişinin de yaralanmasına yol açtı. Ancak Özbek yaralıların yaşadıkları korku sebebiyle tedavi olmak için hastaneye gelmekten çekindiklerini belirten doktorlar ve insan hakları savunucuları bu sayıların çok daha fazla olabileceği kanaatinde. SSCB’nin dağılmasını müteakiben 1991 yılında bağımsızlığını elde etmesinden bu yana meydana gelen etnik gerilimler, Özbekistan’ın komşusu olan bu ülkede hayatı zor bir hale getirdi.
Bölgede olağanüstü hal ilan eden Kırgızistan geçici Devlet Başkanı Roza Otunbayeva Cumartesi günü yaptığı açıklamada, şiddetin durdurulmasına yardımcı olmaları için Rusya Devlet Başkan Dimitri Medvedev’den yazılı olarak askeri birlik talebinde bulunduğunu bildirdi. Bunun yanı sıra geçici hükümetten de emekli polis ve askerlere, “iç savaşın engellenmesinde” yardımcı olmaları için bölgeye intikal etmeleri çağrısında bulunuldu. Azimbek Beknazarov tarafından yapılan çağrıda “Hükümet yetkilileri, Kırgızistan’ın güneyinde iç savaş çıkmasının önlenmesi çabalarında yardımcı olmaya hazır bütün gönüllülere minnettarlık duyacaktır. Bölgeye konuşlandırılmış polis ve askerler yorgun düştüklerinden, gözetim altında tuttukları istikametlerde uyuya kalmaktadır… Ek yardım gelmediği takdirde, önümüzdeki iki gün içinde (güvenliği sağlayacak) yeterli kuvvet bulamayacağız.” ifadesine yer verildi.
Yetkililer tarafından Cuma günü yapılan açıklamada da Oş’taki durumun kötüleşmesinden endişe edildiği dile getirilmiş, geçici Devlet Başkanı Roza Otunbayeva ise “düzenin sağlanması” için bölgeye doktor ve ek kuvvet göndermenin “kaçınılmaz” olduğunu ilan etmişti.
Özbek ve Kırgız gençler arasındaki, zaman zaman silahlı çatışmaların da eşlik ettiği gerilimler Perşembe’yi Cuma’ya bağlayan geçe patlak verdi. Oş kentinde ve çevre bölgelerde gün boyunca devam eden gerilimlerin temelinde iki etnik grup arasındaki anlaşmazlık yatıyor.
Bunun yanı sıra, Oş’a intikal etmek isteyen yüzlerce gösterici de, kendilerine de söz hakkı verilmesi talebiyle Cuma akşam ulusal televizyon binasının yakınlarında bulunan Bişkek merkezinde toplandı. Resmi haber ajansı KABAR’dan elde edilen bilgiler, Bişkek’te göstericilerden oluşan başka bir grubun sürücülere saldırıp el koydukları arabalarla Oş’a gitmeye teşebbüs ettikleri yönünde. Bişkek’teki bir sağlık yetkilisi başkentte yaşanan gösteriler sırasında 27 kişinin yaralandığını bildirdi.
Uluslararası camiaya çağrıda bulunan New York merkezli İnsan Hakları Gözlem Örgütü de etnik çatışmaların daha da kötüleşmemesi için Kırgızistan’a destek olunmasını talep etti. Örgütün Asya sorumlusu Andrea Berg, Oş’tan yaptığı çağrıda « Kaybedecek zaman yok » uyarısında bulundu. Kırgızistan’ın istikrarı özellikle Rusya ve bölgede askeri üsleri bulunan ABD açısından büyük önem arz ediyor. Zira söz konusu üsler, askerlerinin Afganistan’a konuşlandırılması bağlamında ABD için kilit aktör konumunda.
87 kişinin ölümüyle sonuçlanan ve Kurmanbek Bakiyev iktidarının sonunu getiren geçen Nisan’daki devrimden bu yana, Kırgızistan, yeni yönetimin durumu idare etmede yetersiz kaldığına işaret eden çok sayıda şiddet dalgasıyla karşı karşıya kaldı. Bu son yaşanan çatışmalar da yeni anayasa için 27 Haziran’da yapılması planlanan referanduma tam da iki haftanın kaldığı bir süreçte patlak verdi.
(Le Figaro, 12 Haziran 2010, Le Kirghizstan demande le soutien de l’armée russe)