zorunlu askerlik kölelikten farksızdır…

Modern Kölelik Konusunda Hükümet ve Meclisin Tarihi Basiret Sınavı

Öner Bulut (Avukat)

insanın Kıymeti…

İnsan beden, zihin ve ruhtan müteşekkil bir canlıdır. Yani tek başına uzuv ve organlar, bir bütün olarak insanı değerli kılmaya yetmez. İnsanın değeri, uzuv ve organlarından ziyade, o uzuv ve organlarını, kendi aklî iradesi ve ruhsal kaygıları doğrultusunda kullanabilme mahareti ve melekesinde gizlidir. Örneğin, dünyanın en muhteşem yapısını çizen bir mimarın kıymeti, o mimarî projeyi çizerken kullandığı ellerinden değil de, ruhunda barındırdığı ve eserine yansıttığı estetik özellikleri ile ussal niteliklerinden kaynaklıdır. Yoksa duymayan kulaklarına rağmen, Ludwig van Beethoven, dünyanın en önemli klasik müzik eseri sayılan ‘9. Senfoni’sini nasıl bestelerdi? Ya da çok küçük yaşta görme yetisini kaybeden Âşık Veysel, nasıl olurda, ‘uzun ince bir yoldayım, gidiyorum gündüz gece’ diyerek, tüm zamanların en hisli türküsünü yaratabilirdi? Veyahut doğuştan kör olan Ressam Eşref Armağan, daha önce hiç görmediği nesneleri ve doğanın resimlerini nasıl çizebilirdi?
Yaratıcının bahşettiği bireysel irade, karar alabilme kabiliyeti, hiçbir kimsenin müdahalesine gereksinim duymaksızın tek başına yaşayabilme yetisi ve kendine mahsus karakteristik özellikleri, insanları, ancak sürü halinde ve yardımlaşarak yaşamını idame ettirebilen, birinin yekdiğerinden cinsi fonksiyonları ve sürü içerisindeki görevi haricinde, niteliksel ve karakteristik hiçbir farkı bulunmayan diğer tüm canlı türlerinden farklılaştırır.
toplum ve devlet, insanın yaşam membaı değildir…
Toplum ve devlet, insanların yaşamlarını sürdürebilmeleri için olmazsa olmaz bir önkoşul değildir. Yani bu iki organizasyon, insan yaşamının kaynağı olamaz. Bu tarz kolektif oluşumlar, sadece bireyler arası işbölümü sağlayarak, ortak yaşam alanlarında insanların hayatını kolaylaştırmaya ve hızlandırmaya yarar. Bu nedenle bireyler, gönüllü olsun ya da zorunlu olsun, bu tarz bir organizasyonun üyesiyse, organizasyonun işleyebilmesi için elbette ki konulmuş olan üst normlara uymakla mükelleftirler. Lakin organizasyon, kullanımı ancak ve ancak bireyin tekelinde bulunan, yani bireyin müstakil idaresine bırakılmış olan organlar, zihin ve ruhtan müteşekkil vücudu üzerinde, bireyin açık izni olmaksızın bir tasarruf yapmaya yeltenemez. Yeltenirse eski çağların kölelik kurumunun, modernize olmuş ve günümüze uyarlanmış hali ile karşı karşıyayız demektir.
 
kölelik, insanlığın bittiği noktadır…
Kölelik, en yalın anlatımıyla, bir insanın bedeninin, başka bir insanın kullanım tasarrufunda olması durumudur. Kölelik halinde, kölenin bireysel iradesinin, öznel tercihlerinin ve yeteneklerinin yaşamında hiçbir kıymeti yoktur. Efendi, kölesi hakkında, onun yerine kararlar alır ve ona uygulatır. Efendi tarafından alınan kararlar, köle tarafından sorgulanamaz, yapmaktan imtina edilemez. Kanımca bir insanlık ayıbı ve hatta suçu olan kölelik kurumu, Avrupa’da 19. yüzyıl içerisinde yasaklandı. Kölelik müessesesini, diğer Avrupalı devletlerden farklı olarak, daha ziyade kamu yönetimi, askerlik ve başkaca devlet işlerindeki insan ihtiyacını karşılamak amacıyla kullanan Osmanlı İmparatorluğu, zaman içerisinde belirli iyileştirmeler gerçekleştirmiş ise de, İmparatorluğun sonuna kadar kölelik kurumunu resmen ilga etmedi.
Kölelik, 20. yüzyıl ile birlikte tüm çağdaş devletlerce tamamen hukuksal dayanaktan kurtarılmışsa da, her dönem, kendi çağdaş kölelik kurumlarını oluşturmakta bonkör davranmıştır.
 
…2008‘de ihtiyacımın yüzde 66’sını karşılayabilmişim. 2009’da bu oranın yüzde 64’e 2010’da yüzde 62’ye 2011’de de yüzde 60’a düşeceğini tahmin ediyoruz…
Bu sözler, çalıştırmak üzere köle ihtiyacı çeken bir efendiye ait değil. Bu sözler Türkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanı’na ait: “Bedelli askerlik uygulaması fazla yükümlülük olması halinde uygulanır. 2008’den beri TSK’nın asker ihtiyaçlarını karşılama yüzdesi düşüyor. 2008‘de ihtiyacımın yüzde 66’sını karşılayabilmişim. 2009’da bu oranın yüzde 64’e 2010’da yüzde 62’ye 2011’de de yüzde 60’a düşeceğini tahmin ediyoruz. Üstelik Türkiye terörle mücadele ediyor. Bu mücadele devam ederken kimse bedelli askerliğe ‘evet’ diyemez. Bunu kimseye anlatamam.” Fazlasıyla garipsediğim cümlenin tamamı böyleydi.
Yaklaşık bir ay önce, kamuoyuna verilen bu beyanat, milyonlarca insanı ilgilendiren bedelli askerlik konusundaki beklentileri, hayal kırıklığına dönüştürmekle kalmadı, arkasından tek tip ve uzun dönem, eşit standartlı askerlik skandalını da beraberinde getirdi. Skandal diyorum, çünkü beklentiler, tüm modern dünya devletlerinde olduğu gibi, askerlik hizmetinde iyileştirme yapılarak, bireyin özgür iradesine bağlı bir sistem getirmekten yanaydı. Önümüzdeki günler ne getirir bilinmez, ancak askerlik hizmeti konusunda birey odaklı bir iyileştirmeden ziyade, klasik devletçi paranoyadan ve sittin sene evvelinde kalmış sosyalist tipi bir eşitlikçilik anlayışından kaynaklı bir kötüleştirme yapılacağı kesin gibi.
Ekonomide, bilimde, sanatta, sporda ve sair fark yaratıcı alanlarda, en verimli olunacak yaşta, bireyin, tüm yeteneklerinin ve isteklerinin hiçe sayılarak, zorla (kamu gücüyle) askere alınmasının hiçbir mantıklı gerekçesi olamaz. Genelkurmay Başkanı’nın sebep olarak gösterdiği terörle mücadele konusu, bu denli fazla asker istihdamı gerektiren bir vakıa değildir. Aksine, terörle mücadelenin yoğun olarak verildiği bölgelerde, asker sayısının ve oranının yüksek olması, bu mücadelede verilen insan kayıplarını artıran baş etkendir. Yirmi beş senedir bu uğurda yapılan milyarlarca dolar para ve kaynak israfı da unutulmamalı. Ayrıca terörle mücadele konusundaki askeri eğitim zafiyeti ve birçoğu daha önce baba ocağından dışarı çıkmamış, sakalları dahi henüz sertleşmemiş çocuk yaştaki insanların, ellerine silah tutuşturularak, geçit vermeyen sarp dağlara, terörist avına gönderilmesindeki sakıncalar da cabası.
Tüm bu eksiklikler, problemler ve mahzurlar biliniyorken, vârolan asker sayısının dahi çok fazla olduğu bir dönemde, asker sayısını azaltmak yerine, halen asker sayısını artırarak terörle mücadele edilebileceğini düşünmek, geçmişi, bugünü ve geleceği okuyamamak, demektir.
Türkiye, şu an için bir milyondan fazla muvazzaf askere sahip bir ülke. Savaş hali yokken, seferberlik ilanı yapılmamışken; NATO ve benzeri güvenlik amaçlı birçok uluslararası organizasyon kurulmuşken; devletlerarası ilişkiler savaş değil de, serbest ticaret üzerinden yürütülüyorken; AB gibi ekonomik ve siyasi anlamda büyük ve güçlü bir bütünlüğün parçası olmaya çalışılırken; paranoyakça bir korkaklıktan beslenen mantaliteyle halen asker sayısını artırmanın, yani insanları modern köle vasfına sokmanın kime veya kimlere, ne gibi faydaları var? Daimi harbilik durumundaki Osmanlı İmparatorluğu’nun dahi hiçbir döneminde, nüfusa kıyasla bu denli yüksek oranlı muharip asker stoku yoktu.
 
zorunlu askerlik, kölelikten farksızdır…
Makalenin girişinde de bahsettiğim gibi, insan denen yaratığın değeri, diğer yaratılmışların aksine salt kol ve bacak kuvvetinden kaynaklanmaz. Ülke için, toplum için, gelecek için, kol ve bacak kuvvetine değil de, zihin ve ruh kuvvetine ihtiyaç duyulan, eğitimli insanların, aylarca gerçek hayattan tecrit edilmelerinin hiçbir akla yatkın gerekçesi yoktur. Bu durum modern kölelik kurumuna hizmet etmekten başka bir işe yaramaz. Öyle ki bu modern kölelik hali, aynı zamanda bireyin istek ve arzularından bağımsız gelişen bir süreci de ifade ediyor. Yani kendi vücut bütünlüğü üzerinde, kendi kararlarını, hiç kimsenin fikrine ihtiyaç duymaksızın, bağımsız bir şekilde almaya muktedir olan akıl baliğ insanlar, özgün ve özgür iradeleri hiçe sayılarak, bir zorlama neticesinde silâhaltına alınıyorlar. Ve kendilerinden belki de hayatlarının hiçbir dönemlerinde işlerine yaramayacak ve akıllarına gelmeyecek şeyler yapmaları isteniyor. Hatta yeri geldiğinde, ellerine tutuşturulan o soğuk demir mekanizmaları, karşılarındaki insanları öldürmek için ateşlemeleri isteniyor.
 
parlamento, bu konuyu iyi düşünmeli…
Tüm toplumsal konularda olduğu gibi, askerlik ve savunma konularında da tek yasal karar verici merci Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir. Eğer hükümet Genelkurmay’ın hazırladığı metni, yasa tasarısı olarak meclise gönderme basiretsizliğini, iradesizliğini ve iktidarsızlığını gösterirse, duruma sağduyulu vekillerin el koyması gerekecektir. Şu an için en az on beş milyon insanın hayatını doğrudan ve olumsuz bir şekilde etkileyecek bir yasanın, kuru bir milli güvenlik kaygısıyla kanunlaştırılması halinde, tarih ve insanlık ve en önemlisi hayata dört elle sarılmaya çalışan gençler, bu meclisi ve bu hükümeti affetmeyecektir.