Yasa ne emreder, ne emretmez?

Anonim

Hukukçu değilim. Ama çoğu zaman otoriter devletin bol miktar yasaya sahip olan devlet olduğunu düşünürüm. Ve yasaların modernizmin insan zihnini, hayallerini, yaratıcılığını kısıtlayan yanına hizmet ettiğine. En çarpıcı örneğini imar alanında görülebilir mesela bu vahşetin. Eğer İmar ve İskan izni almak istiyorsanız imar kanunları ve belediye arsanızın yüzde kaçını ne şekilde kullanacağınızdan, evinizin yola göre konumuna, yatak odasının kapısının nereye açıldığından, tuvaleti nereye yerleştirdiğinize, odaların genişliğinden, sokağa bakan pencerenizin yüksekliğine kadar her şeye karışır.

 İmar kanunları ve belediye mevzuatı bir nevi ilgili birimdeki yetkili, mimar ve mühendisin ego tatmin aracı gibidir. Kanun böyle der karşınızdaki insan çıkar işin içinden. Kanun da öyle demektedir gerçekten. Yahu kanun benim tuvaletime yatak odama niye karışmaktadır diyemezsiniz. Kanuna uygun olduktan sonra çirkinmiş, berbatmış her türlü garabet olağan hale gelir. Kimi zaman çürümüşlük sıkça gözlediğimiz kadar yayılmışsa kanun uygulayıcı adamına göre o binada demir yerine eser miktarda tel, beton yerine kabuklu deniz hayvanlarından mürekkep bir tür malzememsi olsa bile durumu görmeye de bilir. Hiç abartısız Haliç kıyısındaki tarihi surlar üzerine apartman bile dikmeniz mümkündür. Haliç kıyısındaki surların üzerine apartman dikebilirsiniz, on binlerce hiçbir statik hesabı olmayan, sessiz sedasız depremde kaderini bekleyen kaçak yapıyı imar ruhsatı ile idare edebilirsiniz ama bugün  İstanbul’daki sayısız ahşap tarihi binayı restore ve yeniden inşa etmek deveye hendek atlatmaktan daha zordur. Her sene üç beş ahşap köşk, ya bakımsızlıktan çöker ya bir gece vakti bir yangında yok olup gider.

 Öte yandan kanunlar bir şekilde güçlüden yana uydurulabilir de. Yeter ki devletin makbul vatandaşı olun.. Yaklaşık 15 yıldır ne zaman Kabataş tarafına gitsem  Gümüşsuyu ve Taşkışla gibi tarihi binaların önüne dikilmiş Dolmabahçe’nin yanı başına bıçak gibi saplanmış  o iğrenç Gökkafesi görür sessizce ağzımı bozarım. İstanbul’un en büyük en modern gecekondusudur Gökkafes. Oraya dikilmesi için ne kanunlar ne ali cengiz oyunları icat edilmemiştir ki. Belediye’de çalıştığım dönemlerde Kemerburgaz’daki, Sarıyer’deki güzelim orman arazilerinin zenginlere peşkeş çekilmesi için yetkinin  Büyükşehir belediyesinden bir çırpıda alınıp bir tane mimarın, mühendisin bile olmadığı belde belediyelerine verildiğini bugün gördüğümüz o zengin villaların yapıldığı arazilerin yasal bir şekilde yağmalanışını gördüm.

 Geçen sene uzun yıllardan sonra gittiğim Altınkum, Fethiye sahillerinin tanınmaz hale geldiğini beton mezarlıklara döndüğünü hayretle izledim. Hepsi yasal bir çirkinliğin meyvesi binlerce apartman. Çocukluğumda gittiğim Didim sahillerini hayatımda gördüğüm en ucube beş yıldızlı otel binaları kaplamıştı. Capris Otel de buna dahil.

 Bu ülkede birkaç yıldır bir şey daha gördüm. Deli dolu, meydan okuyan, resmi ideolojiye,  yasalara, teamüllere, geleneklere pervasızca başkaldıran bir insan. Kasabamızın kuşku verici “yabancısıydı” o benim gibi itidalli yaşayan insanlar için. Diğerlerinin tedirginlikle izlediği, hayatını bildiği gibi sürdüren bir insan. Ama yıkıcı değil yapıcı bir şekilde:

  Sevan Nişanyan, onbeş yıl önce yolunun düştüğü eski bir Rum köyüne hayran kalmış, o köyde terk edilmiş köy evlerini aslına uygun bir şekilde restore etmiş ve bazılarını da diğerlerini model alarak  inşa etmeye başlamış. Yetmemiş bir de köyün yakınına Ali Nesin için bir matematik köyü kurmuş. O da yetmemiş bir de dağlarına orijinal halinin tıpkısı bir İyon tapınağı inşa etmekte. Derdi gücü nedir bilinmez bir adam. Amerika’daki hayatını bırakıp geliyor burada bir köye yerleşiyor ve böyle şeyler yapıyor. Tabi mevzuat hazretleri her aşamada karşısına çıkmış. Olmaz hemşerim yassah demişler. Dinlememiş, inat etmiş. Kavga kıyamet Matematik Köyü’nü bitirmiş, evleri tamamlamış tapınak da sanırım bitmek üzere. Devlet ise bir türlü durduramadığı bu zata şimdi güzelce ders vermeye karar vermiş görünüyor. 16 davadan 50 yıl hapis cezası istemi ile yargılanırken elleriyle bu şekilde yaptığı 16 bağ evine yıkım kararı çıkartmış. Belki matematik köyü de sırada. Tapınak inşaatı buna henüz dahil değil.  

 Maddi getirisi nedir bilmem ama kendisi manen yaptığı işten o kadar mutlu ki binlerce kişilik bir mail grubuna dahi köyünün ayrıntılı adresini verip gelin misafirim olun diye davet edebiliyor. Eh “çocuklarını” gösterecek. Çünkü o yaptığı evlere böyle diyor. Onlar benim çocuklarım onları öldürmeye kalkarlarsa bir baba ne yaparsa ben de onu yapacağım.

 Yeni Asır gazetesi Nişanyan uslanmıyor başlığı ile haberi muştulamış. Alt başlık yazar Nişanyan devleti ve kanunları hiçe sayıyor. Haberde yıkım kararını alan il encümeni üyesi bilmem kim bey şöyle buyurmuş; Şirinceliler evlerini onarmaya bile imtina ederken (ne büyük başarı, övünülecek şey doğrusu) Nişanyan kanunları (özellikle de encümen beyimizi) hiçe sayıyor devlete meydan okuyormuş. Kaymakamlık derhal yıkımları gerçekleştirip görevini yapmalıymış.  İl encümen üyemiz  devletin 87 yıllık mantığını çok da güzel anlamış aslında. Yok ederek daim kalacaksın!

  Ben çıkamadım işin içinden. Şirincelilerin kümes inşasına kadar karışan mevzuat ve bürokratlar mı sorumludur bu saçmalıktan, 15 yıl boyunca kendince orada bir küçük cennet yaratmaya çalıştığı için şimdilik 10 senesi karara bağlanmış 50 sene F tipi istenen isyankar yazar mı, yoksa Didim’den, Fethiye’ye, Erdek’ten, Marmaris’e aklımıza neresi gelirse devasa çirkin beton mezarlıklara çevirmeyi başarmış ortak yasal aklımız mı?  

 Yıkın beyler, hatta Türkçe’ye bir etimoloji sözlüğü dahil bir çok kitap kazandırmış bu adamı bir de 50 sene hapse atın. Türkiye’nin şeref hanesine bir yıldız daha çakın böylece.

 Benim zaten aklım ermiyor yasaların emriyle bunca çirkin bir dünya kurmayı nasıl başardığımıza. Anlayan da beri gelsin.

… Bu makale ilginizi çektiyse…

Para Yenir mi?

İnsanlık endüstri devriminden bu yana doğayı şekillendirecek güce sahip. Ancak bu şekillendirme gücü yaşamı değil de maddî çıkarları koruyacak biçimde kullanılıyor. Fakir ülkeler, aynı ülke içinde yaşayan fakir insanlar, bitkiler ve hayvanlar “vahşi doğadan” bile daha vahşi bir kirletme özgürlüğünün(!) kurbanı oluyorlar. Gelecek asırda hep beraber keşfedeceğiz paranın yenip yenmeyeceğini. Yok ettiğimiz balıkların yerine Amerikan doları koyup koyamayacağımızı… Buradan indirebilirsiniz.