Dijital edebiyat olur mu?

Sunuş: Yakında doğum gününü kutlayacağımız Derin Düşünce kurulduğundan bu yana çeşitli aşamalardan geçti. Ama  Arzu Cihangir, Ayşenur Bulut, Bahar Pınar, Kamer Yalçın, Nurhayat Kızılkan, Suzannur Başarslan, Cemile Bayraktar, Özlem Yağız ve Kübra Nur Ayar‘ın katkıları olmasaydı Derin Düşünce bildiğiniz Derin Düşünce olmayacaktı. Neden?

• – Biz karımla işleri paylaştık, mühim meselelere ben bakıyorum, geri kalan işlerle hanım ilgileniyor.
• – Ne gibi meselâ?
• – Ermenistan sınırının açılması, Avrupa Birliği’ne üye olmamız… Bütün bunları ben takip ediyorum.
• – Ya karın?
• – Dedim ya, önemsiz şeyler: Kiranın zamanında ödenmesi, çocukların eğitimi, akşam yemeğinin hazırlanması…

Günlük siyasî kavgaların tozu dumanı içinde “biz” erkeklerin gözünden kaçan şeylerden biri de… Hayat’ın kendisi. Bu sebeple “ötekilerin” yani hanım yazarlarımızın mütevazî bir eda ile Hayat’a dair, İnsan’a dair yazdıklarını her okuduğumda Hz Aişe Validemiz (r.a.) geliyor hatırıma. Gerek zekâsı gerekse ilmi ile öne çıkmış, yeri doldurulmaz hizmetlerde bulunmuş.

Bu sebeple İlim zaviyesinden bakmalı diye düşünüyorum kadın-erkek eşitliğine. Çünkü bu zaviyede “eşitlik” kelimesinin yetersiz kalacağı kavramlar İnsan Aklı’nın nazarına veriliyor. Batılı feministlerin rüyalarında bile göremeyecekleri bir manzara. Tabi idrak etmek şartıyla. Gelenek ile gelen hataları  Vahiy ile karıştırmadan bakmalı Kadın’a, Erkek’e, İnsan’a ve Düşünce’ye. Mevlânâ Hazretleri’nin deyimiyle “O’nun sırlarına agâh olmak” yüceltiyor İnsan’ı, arazlar değil. Zahiren kadın ya da erkek olmanın ötesindeki “olmak” ancak İlim zaviyesinden görülebiliyor (=akledilebiliyor).

Değerli yazar Yıldız Ramazanoğlu‘nun Özgün Duruş sitesindeki son yazısını okuyunca flaş gibi bunlar geçti aklımdan. Teknik ilerlemenin günlük hayatı yavaş yavaş dönüştürmesinden bahsediyor Ramazanoğlu. Tabi erkeklerin çoğu kez yaptığı gibi Bill Gates’in milyarlarından da bahsedebilirdi. Ama Teknoloji’yi düşünmek istiyorsak, İnsan’ın teknik ile kurduğu ilişkiyi ve kitapların, edebiyatın dönüşümünü anlamak istiyorsak ayaklarımız yerden kesilmeden yapmalıyız bunu. “Biz” erkekler “siz” hanımlardan kopya çekmeliyiz biraz olsun…(MY)

Şairin Klavyeyle Kanatlanması (Yıldız Ramazanoğlu)

Yıllar önce Türkiye’nin ilk “online” yayınevi olan Altkitap’la karşılaştığımda bunun heyecan verici bir tecrübe olduğunu düşünmüştüm ama oradan kitap indirip de okudun mu derseniz evet! diyemem.

Çünkü gazetelere internetten göz atmaya çaresizlik içinde katlansam da bir kitabı okumak için bilgisayarın karşısında oturma düşüncesi bana yabancıydı hep. Kitabın kapağına her an dönüp bakabilmek, kelimelere dokunabilmek benim için vazgeçilmez bir mutluluk. Bir gün basılı kitap ortadan kalkarsa o sarımtrak sayfaları çevirmekten, kitabı bağrımıza basmaktan, çantamızda varlığını hissetmekten mahrum kalmak, en büyük bahtsızlık olur diye düşünürüm. Parmak uçlarından içlere giden yolun tıkanması olur bu ki, bu eksilmeyle kitapla sağlayacağım ünsiyetin büyük yara alacağına inananlardanım. Bir de koku meselesi vardır ki izahı gayri mümkün. Kitabın kokusu kâğıdın büyüsü ta ağaçların masumiyetine kadar götürür bizi. Her satıra bir şekilde sirayet eder de bütün kahramanları ne kadar mücrim olurlarsa olsunlar bir şekilde temize çıkarır, fiillerden koparıp failin ilk yaratılışına çevirir zihnimizi.

Daha sonra derindüsünce.org da karşılaştığım kitaplar artık digital aleme alışmam gerektiğine ikna etti beni. Değmeden dokunmadan kitap okumaya alışmak zorundaydım yerine göre. Sitede şu an indirilmeye hazır yayınlanmış birbirinden ilgi çekici 39 kitap okurun hizmetinde. Sitenin yöneticisi ve zihin açıcı uzun analizlerin yazarı Mehmet Yılmaz’ın Derin Göz-Sanatta Ayrıntı kitabı “indirme” yoluyla hem de bir çırpıda okuduğum ilk kitap oldu diyebilirim. Basılı bir kitap olsaydı muhtemelen bu kalitede göremezdik içindeki resimleri. Benim sevdiğim gibi sarı kâğıda basılsaydı elbette. Kuşe beyaz ve parlak kâğıtlara basılmış kitapları dergileri zaten uzun süre okuyamam yapaylıkları ve gözü yormaları nedeniyle.

Suavi Kemal Yazgıç hepimizin yakından tanıdığı, edebiyat ve düşünce alanında değerli işlere imza atan, eserlerini ortaya koyup geri çekilen bir şair. Sebepsiz Serçe ve Taş Suya Değince şiir kitaplarına bir yenisini ekledi: Kaynama Noktası. Bu kitap yazarın kendi bloğunda online olarak yayınlandı ve bir şiir kitabını dokunmadan okumayı öğretti bana. Şairin, yazarın yaratıcı emeği ekonomik değer taşıdığı oranda piyasanın parçası olabilirse değer buluyor. Piyasaya uydurmak uğruna nice yazarlar Semih Gümüş’ün dediği gibi artık rüyalardan yoksun bir hayata geçiyor ve kendini kandırmaya başlıyor. Rüyaları sönmüş bir yazar ise böyle yazmakta ısrar ederse bir yazıcıya dönüşüyor ister istemez, yazar olmaktan çıkıyor. Yazgıç, Gerçek Hayat’taki dosyaları, Etkinkulis.com daki önemli portre yazılarıyla aktif yazı hayatını sürdürürken, şairliğine şahitlik ettiğimiz rüyaları olan biri. Yayıncıyı aradan çıkarıp ara fasılları hızla geçip buluşturdu bizi şiirleriyle. “Biz ki bir kez biz olamamış bir benler kalabalığı” dizesi derin bir yaraya işaret ediyor mesela.

Birinci sayfada “bellidir bir parabellum’un anlatacakları” diyor. Amentü Gemisi Alarga şiirinde: hangi şah inanır /bir hamlelik canı kaldığına?/yağmur asitle yüklü inerken/ağan dualarımızdan neyi eksiltir?/Bu kargışlı geri sayım ne zaman biter? diye sormuş.

Zur judenfrage şiiri ise entelektüel dünyamızın hal-i pür melalini özetlemiş gibi.

“orada bir uyku seti için terk edilmiş arkadaşlıklar çölünde

sırt sırta vermiş iki akbaba olarak uçuyoruz

omuzlarımızda “DasKapital”ve “Mein Kamf”

ve ezberimizde “Şer Çiçekleri”

bir yalana arka çıkmanın bedelini

bir diğerinin altında kalarak ödüyoruz”

Mesafeler şiiri aşkın ezeli dilemmasından dem vuruyor :

“bir bıçak savuruşu mesafedeyim sana

yine de çözemedim şu kördüğümü

içimdeki binlerce ölü kuş ile

nasıl çıkarım yarin o pak huzuruna”

Parmak İçin Mersiye şiiri beni en çok etkileyenlerden:

“burada bir yerde kesik parmağım olmalı

bir yerleri gösterirken kesilip atılmış

işaret ettiği yerden sürgün edilmiş

işaret edildiği yerden inkar edilmiş bir parmak”

Şair Cenin Pozisyonunda, Sus Payı, Babam İçin Ağıt ve daha birçok şiir. 53 sayfalık kitap bir çırpıda okunuyor, digital edebiyata ilişkin ön yargılarımızı yıkarak. Cesaretiyle yeni bir yol açtı şairlere, şiiriyle sessizce buluşturdu bizi.