Dikkat Kitap: Soyut Sanat Müslümanın Yitik Malıdır
By my on Eki 9, 2013 in Dikkat Kitap, Soyut Sanat Müslümanın Yitik Malıdır
Afganistan’daki bir medreseyi, Bosna’daki bir camiyi, Hindistan’daki Taj Mahal’i görsel olarak islâmî yapan nedir hiç düşündünüz mü? Anadolu kilimlerini, İran halılarını, Fas’taki gümüş takıları, Endülüs’teki sarayları birleştiren ortak unsur nedir? Müslüman olmayan bir insan bile kolaylıkla “bunlar İslâm sanatıdır” diyebilir. Sanat tarihi konusunda hiç bir bilgisi olmayanlar için de şüpheye yer yoktur. Şüpheye yer yoktur da… bu ne acayip bir bilmecedir! Endonezya’dan Fas’a, Kazakistan’dan Nijerya’ya uzanan milyonlarca kilometrekarelik alanda yaşayan, belki 30 belki 40 farklı lisan konuşan Müslüman sanatkârlar nasıl olmuş da böylesi muazzam bir görsel bütünlüğe sadık kalabilmiştir?
Bakan gözleri pasifleştiren tasvirci sanatın aksine İslâm sanatı okunan bir sanattır. Yani görünmeyeni anlatmak için çizer görüneni. Doğayı taklid etmek değildir maksat. İnsanların aklını uyandırması, kalplerine hitab etmesi sebebiyle İslâm sanatının soyut bir sanat olduğu da aşikârdır. Ama Avrupa kökenli soyut sanattan ayrıdır İslâm sanatı. Meselâ Picasso, Kandinsky, Klee, Rothko gibi ressamlar gibi sembolizme itibar edilmemiştir.
Elinizdeki bu kitap İslâm sanatının fikrî zeminini anlamak için başlayan bir arayışın seyir defteri. Hem İslâmî kaynaklardan hem de “ötekilerden” istifa etmeye özen gösterdik: Christine Buci-Glucksmann, Oleg Grabbar, Sidi İbrahim – Titus Burckhardt, Leonardo Da Vinci’nin karneleri, Van Gogh’un mektupları, Andrei Tarkovksy’nin felsefî denemeleri, Maurits Cornelis Escher’in hatıraları, Pablo Picasso’nun röportajları, hatta Giuseppe Tornatore ve ille de Kandinsky, ille de Kandinsky! Yolumuza çıkan Budist, Taoist ve Hristiyan ressamların da “İslâmî emirlere uygun” resim yaptıklarını gördük. Tersten perspektif, harfleştirici soyutlama, figüratif resimden uzaklaşma gibi nice estetik tercih bize bunların İslâmî olduğu kadar insan fıtratına uygunluğunu da teyid etti. Güzel sanat ile güzel ahlâk arasındaki bağlantıyı anlama çabamız bizi Rönesans’a kadar götürdü. Bu arayış esnasında hem sanatın hem de soyut sanatın ne olduğu, ne olması gerektiği konusunda yeniden düşünme imkânı bulduk.
284 sayfalık kitabımıza çok sayıda İslâm sanatı örneği ekledik. Bakmak için değil elbette, görünen sayesinde görünmeyeni akledebilmek, yani İslâm sanatını “okumak” için. Buradan indirebilirsiniz.
3 Yorum
Yazan:Büşra Tarih: Tem 20, 2018 | Reply
Bu kitabın pdfi açılmıyor maalesef. Düzeltilebilir mi? Teşekkürler
Yazan:my Tarih: Tem 21, 2018 | Reply
selalmar Büşra Hanim,
mail ile yolladim. sorun olursa haber verin.
dua ile
Yazan:Murat Ünal Tarih: Eyl 6, 2019 | Reply
İlgi çekici ve alışılmadık bir tarzınız var.irdeledikçede sarıyor doğrusu.merakla ve faydalanarak takip ediyorum.emeği geçenlerden Allah razı olsun.