RSS Feed for This Post

Big Data / Большие данные / ビッグデータ

By on Eki 30, 2017 in Bilgi Teknolojileri, Derin Lügat, Ekonomi, Teknoloji

Ne değildir?

Çok miktarda veri değil.

Nedir?

Güncellenme süresi, insanların veri işleme ve karar verme toplam süresinden daha kısa olan veri demektir.

“Big” ne kadar büyük?

“Big data” deyimi aldatıcı. Meselâ telefonunuza sığabilecek bir 16 GB “big data” denebilecek kadar büyük müdür? Yahut 15 dakikada bir güncellenen bir veri kümesi, data mining algoritmasıyla 2 saatte işleniyorsa 8 GB veri “Big Data” sayılmak için çok mu küçüktür?

Big Data nereden çıktı?

İnternetin yoğun kullanımı, bilkuvve (potansiyel) olarak kullanabilecek veri yığınlarını şişiriyor. Bu bir gerçek. Ancak “big data” statik/durağan bir dünya değil. Yeni yazılım eknolojileri, ekonomik modeller ve yeni mesleklere gebe. Bu dünya siyaseti, bilimi ve adaleti dahi etkisi altına aldı. (Bkz. Big Data çağında İslâmî devlet olur mu? »)

Big Data sadece cigabaytlar dolusu disklerden ibaret değil. Paralel programlama, yapay zekâ ve data mining gibi araç, yöntem ve mekanizmaların devreye girmesi ile zengin bir dönüşüm başladı. Öncelikle doğuştan verilerin kıymetini bilen, “data-native” diyebileceğimiz firmalara dikkat edelim: FaceBook, Twitter, Uber, Airbnb, TaskRabbit, Lyft, DoorDash, PostMAtes, Etsy, Fiverr, GetAround… Veri perspektifinde ekonomik dünya ikiye ayrıldı:

  1. Geleneksel yolla mal ve hizmet satan ve faaliyetlerini iyi bir bilgi-işlem sistemiyle takip edenler,
  2. Veri zenginliğini stratejik bir aktif gibi gören ve bunu savaş aracı gibi kullananlar.

Birinci gurup, internet yoluyla mal ve hizmet satsa bile bilgi-işlem faaliyetlerini bir masraf kapısı gibi görmeye devam ediyor. Yani kira, vergi ve sigorta primi öder gibi, asgarî harcama yoluyla azamî hizmet alma derdinde. İkinci grup için ise ise veriler ve veri işleme kabiliyeti tıpkı sermaye, bina, kamyon gibi bir aktif. Bu ikinci vizyon, firmaların ekonomik modellerini, değer üretme yollarını, müşteri ilişkilerini temelden etkileyen bir unsur. Aynı fark devletler için de geçerli. Gelecek on yıllarda “data-driven” hükümet faaliyetlerine şahid olacağız. Bu devrimi başaramayan firmalar muhtemelen ortadan kalkacaklar veya başaranların kölesi olacaklar. Devletler için de benzer bir durum beklenebilir.

Netice

Güncellenme hızı itibariyle şirket yazılımlarını ve insanların anlayış/yorum/mutabakat  sür’atlerini zorlayacak kadar “büyük” veri yığınlarının işlenme mecburiyeti, kısaca “Big Data” dediğimiz sahayı meydana getirdi. Dünyaya etkisi? Diğer teknolojilerin yaptığı gibi bir kopma olacaktır, hatta bu başladı. Pusulanın, dizel motorun, uçakların veya nükleer enerjinin yol açtığı gibi Big Data da, firmaları ve devletleri başaranlar ve başaramayanlar diye ikiye bölecektir. Bilim ve teknolojiye sırt çevirenler kaybedecekler ve geçmişte olduğu gibi kazananların kölesi olacaklardır.

(Şemayı tam görmek için üzerine tıklayın.)

Tavsiye kitap

Teknolojiyle ilgili tavsiye makaleler

  1. İnovasyon /イノベーション / инновация / التجديد »
  2. Sanayi devrimini kim devirdi? »
  3. İlerleme / Terakki / Progrès / ترقی / تقدم
  4. Akışkan Modern Dünyadan 44 Mektup / Zygmunt Bauman »
  5. Bilgi toplumu / Information society / مجتمع المعلومات »
  6. Yanlış hayatlar doğru yaşanamaz… »
  7. La conquête de l’ubiquité / Paul Valéry (1928) »
  8. Akıllı telefonlar ve aptal insanlar
  9. Tüfek icad olundu, namertlik kolaylaştı
  10. Göze yalan söylemek kulağa yalan söylemekten zordur
  11. Para dünya malından kıymetlidir
Trackback URL

ÖNEMLİ

--------------------------------------------------------------------

Tüm yazı, yorum ve içerikten imza sahipleri sorumludur. Yayımlanmış olmaları, bu görüşlere katıldığımız anlamına gelmez.

Hakaret içerse dahi bütün yorumlar birer fikir eseridir. Ama bu siteye ilk kez yorum yazıyorsanız, yorum kurallarına gözatın yine de.

Not: Sitenin ismini dert etmeyin, “derinlik” üzerine bayağı bir geyik yaptık, henüz söylenmemiş bir şey bulmanız oldukça zor :)

Editörle takışmayın, o da bir anne-babanın evlâdıdır, sabrının sınırı vardır. Siz haklı bile olsanız alttan alın, efendilik sizde kalsın.

Sitenin iç işleriyle ilgili yorum yapmayın, aklınıza takılan soruları iletişim kutusundan sorun, kol kırılsın, yen içinde kalsın.

Kendi nezaketinizi bize endekslemeyin, bizden daha nazik olarak bizi utandırın. Yanlış ve eksik şeylerden şikayet etmek yerine bilgi ve yeni bakış açısı sunarak tamamlayın, düzeltin, tevazu ile öğretin bize bildiklerinizi.

Bu kurallara başkasının uyup uymamasına aldırmayın, siz uyun. Bütün yorumları hızla onaylanan EN KIDEMLİ YORUMCULAR arasındaki nizamî yerinizi alın.

 --------------------------------------------------------------------

  • Siz de fikrinizi belirtin