Tüketim / Consumption / Consommation / استهلاك

Ne değildir?

İnsanın ihtiyaçlarını gidermek için bir şeyi alıp kullanması değil.

Nedir?

İhtiyaç zannedilen gereksiz şeyler uğruna kendini tüketmek.

Nasıl?

Sokrates pazara gider gezer, hiçbir şey almadan dönermiş. Soran dostlarına “Ben oraya ne kadar çok şeye ihtiyacım olmadığını görmeye gidiyorum” dermiş. Bugün birçok insan önemsemediği insanlara hava atmak için ihtiyacı olmayan şeyleri borç parayla satın alıyor ve borcunu ödemek için sevmediği bir işte ömür boyu çalışıyor.

Neden tükenen biz oluyoruz?

Çünkü ekmek, su gibi gerekli şeylerin dışında kalanlar kimlik tüketimi. Harcadığımız paranın büyük kısmı buna gidiyor. İnsanların doğdukları köye, inandıkları dine, aileye, geçmişe, geleneğe bağları zayıfladıkça “hava atmak” çok büyük önem kazanıyor. Sadece başkalarına değil kendimize de hava atıyoruz. Pahalı bir kol saati, lük bir otomobil, hiç olmazsa ithal bir sigara… Kullanılan marka, insana sadece bir kalite garantisi vermiyor. Bir topluluğa ait olma hissi, manevî bir yükseliş vehmi… Bunlar eskiden mahalle hayatı veya dinî yaşamdan beklediğimiz şeylerdi. İnsan fıtratındaki bu açlıkları doyurmaya talip olan markalar, meşru zeminleri olmayan bu sahayı doldurdukça fertler bencilleşiyor. Ailenin, köyün, ülkenin dertleri ile dertlenmek yerine iPhone, Rolex, Nespresso kimliklerine sarılıyor. Tabi bu yapay kimliklerle gelen tatmin kalıcı değil geçici. Markaların veya reklâmcıların zayıflığından kaynaklanmıyor bu geçicilik. Kapitalizmin çarkının dönmesi için fertlerin sürekli yeni aidiyetler ve manevî(!) tecrübeler peşinde koşması gerekiyor. Yedikçe acıkan tüketici, markaların kölesi oluyor.

… Konuyla ilgili Derin Lügat maddeleri …

1. Az gelişmiş ülke / Underdeveloped Country / بلد متخلف »
2. Uluslararası adalet / International justice / العدالة الدولية »
3. Demokrasi / Democracy / Демократия /デモクラシー/ ديمقراطية »
4. Kuvvetler ayrılığı / Separation of Powers / Séparation des pouvoirs / فصل السلطات »
5. Muhafazakârlık / Conservatisme / سياسة محافظة »
6. İlerleme / Terakki / Progrès / ترقی / تقدم »
7. İnovasyon /イノベーション / инновация / التجديد »
8. Bilgi toplumu / Information society / مجتمع المعلومات »
9. Eksen Kayması / Axis Shift / محور التحول »
10. İktisad / Economy / οικονομία / اقتصاد »
11. Kapitalizm / Capitalism / капитализм / رأسمالية »
12. Ulus-devlet / Etat-Nation / الدولة القومية »
13. American Way of Life / tarik-al hayat el emrikiya / طريقة الحياة الأمريكية »
14. Değer / Kıymet / Value / Valeur / قيمة »
15. Banka nedir; nasıl çalışır; nasıl çalışmalıdır? »
16. Moda / Fashion / Mode / موضة »
17. Nobel Ekonomi Ödülü / Nobel Prize in Economics / جائزة نوبل في العلوم الاقتصادية »
18. Kölelik / Slavery / Esclavage / عبودية »
19. İnsan Kaynakları / Human Resources / الموارد البشرية »
20. Büyüme / Growth / Croissance / نمو »
21. Az gelişmiş ülke / Underdeveloped Country / بلد متخلف »

…Tavsiye kitaplar…

Ey Kapitalizm! Kara Sevdam! / Charles Allen Scarboro

Ne gariptir ki Türkiye’de hemen her kesimden insanı kolaylıkla birleştirebilen bir slogan var: “Kapitalizme Hayır!”. İslâmcı, komünist, ülkücü, Kemalist… Yürüyüşler yapıyorlar. Seminerler düzenliyorlar. “Küresel sermayeye geçit yok!” . İşçilerin sömürülmesinden Afrika’daki açlığa, ortadoğudaki petrol savaşlarından dünyanın kirlenmesine kadar her taşın altından çıkan bir düşman bu. İyi ile kötü arasında bir çizgi çekmek, kötüleri “öteki tarafta” bırakmak… O kadar kolay mı?

“Ah keşke her şey o kadar basit olsaydı. Bütün kötülükleri içi kararmış birileri yapsaydı ve bütün mesele onları bulup yok etmekten ibaret olsaydı. Ne var ki İyi ile Kötü arasındaki çizgi her insanın kalbinden geçiyor. Kim kendi kalbinin bir parçasını yok etmek ister?” (Soljenitsin)

Okuyacağınız bu kitap insanların para ile, tüketim ile kurdukları ilişkiye ışık tutuyor. Charles Allen Scarboro’nun Karl Marx ve Max Weber’in fikirlerinden de isitifade ederek hazırladığı özgün bir çalışma. Scarboro İstanbul’da yaşayan bir Amerikalı. Akademik birikiminin yanı sıra kapitalizmin anavatanından gelmesi, “içimizde yaşayan bir öteki” olması bu kitaba ayrı bir lezzet katıyor. Buradan indirebilirsiniz.

Liberalizmin Kara Kitabı

Liberalizm asırlardır bir çok aşamalardan geçmiş, tarihi olaylarla kendisini imtihan etmiş bir düşünce geleneği. Değişmiş yanları var ama sabitleri de var. Bu sabitlerin içinde liberalizmin tehlikeli yönleri hatta YIKICI UNSURLARIda var. Bunları ortaya çıkarmak için “doğru” soruları sormak ve liberal perspektifte kalarak yanıt aramak gerekiyor… Büyük bir kısmı bu gelenekten olan düşünürlerin fikirlerinden istifade ederek liberalizmin kusurlarını ele alıyoruz bu kara kitapta: Adam Smith, Mandeville, John Stuart Mill, Hayek, Friedman, Röpke, Immanuel Kant, Alexis de Tocqville, John Rawls, Popper, Berlin, Mises, Rothbard ve Türkiye’de Mustafa Akyol, Atilla Yayla, Mustafa Erdoğan… Liberallere, liberalimsilere ve anti-liberallere duyurulur. Buradan indirebilirsiniz.

Banka Ordudan Tehlikelidir!

(Son güncelleme: İkinci sürüm, 27 Ekim 2013)

Bankacılarına söz geçiremeyen batı ülkeleri tıpkı 1980′lerde ordusuna söz geçiremeyen Türkiye’nin durumuna düştüler. Zira bize yansıtılanın aksine, 2008’de Amerikan emlâk sektöründen başlayan kriz öngörülemez bir felaket değildi. Yapılan düpedüz bir piyasa darbesi idi aslında. Tasarlanmış, planlanmış, yürürlüğe konmuş bir operasyon. Bu operasyonu yöneten insanlar daha 1980’lerde Batı adaletinin üzerine çıkmışlardı. Krizi frenleyecek yasal engelleri bir bir kaldırdılar, krizin küreselleşmesini sağlayacak mekanizmaları yine onlar kurdular. Elinizdeki 60 sayfalık bu e-kitapBatı’da demokrasinin gerileme sürecini sorguluyor: Demokrasinin zayıf noktaları nelerdir? Bankalar nasıl oldu da halkın iradesini ayaklar altına alabildiler? “Hukuk devleti” diyerek örnek aldığımız demokratik ülkeler neden bu Piyasa Darbesi‘ne engel olamadılar? Askerî darbelerden yakasını kurtaran Türkiye’de hükümet Piyasa Darbesi ile devrilebilir mi?  Buradan indirebilirsiniz.

Liberalizm Demokrasiyi Susturunca

Halkın iradesi liberalizm ile çatışırsa ne olur? 2008’de başlayan ekonomik kriz sürmekte. Eğitim, sağlık ve güvenlik hizmetlerine ayrılan bütçeler kırpılırken batan bankaları kurtarmak için yüz milyarlarca dolar harcanıyor. Alın terinin finans kurumlarına peşkeş çekilmesini istemeyenler protesto ediyor. Ama batılı devletler polis copuyla finans sektörünü savunmaktalar. Ne oldu? Bütün nüfusun binde birini bile temsil etmeyen bankacıların çıkarları geri kalan %99.99’un önüne nasıl geçti? Alıp satma, üretip tüketme özgürlüğü nasıl oldu da halkı finans sektörünün kölesi yaptı? Mal, hizmet ve sermayenin serbest dolaşımı uğruna halkın iradesi çiğnenebilir mi? Okuyacağınız kitap demokrasi ile liberalizmin savaşı üzerinedir. Buradan indirebilirsiniz.