Author Archive

Soyut görme: Teori ve Pratik(2) – Cézanne »

Paris’te yağmurlu bir gün, Montmartre mahallesinde yerler ıslak.  Sacré-Cœur Bazilikası’nın kubbeleri ve çan kulesi yerdeki su birikintisinde yansıyor. Yağmur bulutlarının arasından sızan ışıklar parke yolu aydınlatmış ama kilisenin suya yansıyan görüntüsü gölgede. Aynalaşmış olmasına rağmen suyun parlak yüzü yer yer alttaki taşları saklamakta zorlanıyor. Yine de yüzyıl önce yapılmış koskoca bir kilisenin bir avuç suya […]

Soyut görme: Teori ve Pratik(1) – Picasso »

Bu ejderha resmi Picasso’dan değil, Zübdet-üt Tevarih isimli bir eserden [1], 16cı asırda, Osmanlı topraklarında çizilmiş. İslâm sanatına aşina olan gözlerin sahipleri “İslâm’daki resim yasağının” bir dizi yanlış anlamadan ibaret olduğunu iyi bilirler. Her asırda, İslâm coğrafyasının hemen her yerinde resim yapılmaktaydı. Tarih kitapları, şiir derlemeleri, halılar, perdeler, tıp kitapları, medrese duvarları, ev eşyaları vs […]

YAKINDA: Soyut Görme – Teori ve Pratik »

“Sanat bir yalandır, Hakikat’in üzerindeki örtüyü kaldırmamıza imkân verir”  (Pablo Picasso) Venedik’teki Accademia müzesindeyim. Eserleri değil pencereden dışarıyı seyrediyorum, Venedik’i. Camın üzerindeki eğrilikler sebebiyle görüntü deforme oluyor. Kanalın üzerinden geçen Ponte dell’Accademia’nın basamakları  eğri büğrü, insanlar yürüdükçe boyları uzalıp kısalıyor, birbirlerinin içine giriyorlar ama kimse düşmüyor. Başımı hafif oynatıyorum, köprü ortadan ikiye bölünüyor bir anda […]

Resim Sanatında Maneviyat / Wassily Kandinsky »

“.. Seçeneklere imkân vermeyen bir hiçlik, güneş öldükten sonra ortaya çıkmış ölü bir hiçlik, istikbali olmayan ve umut vaad etmeyen sonsuz bir sessizlik… Siyah rengin içeride yaptığı yankı bu işte. Müziksel olarak onu uzun ve kalıcı bir sessizlik ile temsil edebiliriz. Öyle bir sessizlik ki arkadan gelen parça herşeyin yeni bir başlangıcı, yeni bir dünya […]

Fiziksel Realite Meselesine Giriş / Ahmed Yüksel Özemre »

” […] şu hâlde ölçüme tâbi’ tutulamayan veyâ kendisi değilse bile etkileri de gözlenemeyen veyâ ölçülemeyen, Tabîat ilimlerince bilinen olaylara ircâ edilemeyen yâhut da bunlarla objektif bir biçimde ilgisi-ilintisi tesis edilemeyen ve yanlışlanabilmeleri için bir yol-yordam bulunamayan bilgi ve olgular Tabîat ilimlerinin kapsamı dışında kalmaktadırlar. Bu kabil bilgi ve olgulara (eski Yunanca’da Tabîat karşılığı ϕησις […]

Şark’a yolculuk / Le Corbusier ve Ivan Žaknic »

“… İcab eden yüzünü Kıble’ye dönüp namaz kılacak uygun bir mekân bulmaktır. Bu mekân kalbin kendini rahat hissedeceği kadar geniş olmalıdır. Duaların yükselmesi için yüksek olmalıdır. Yaygın ve bol ışık her yeri aydınlatmalıdır. Hiç gölge olmamalıdır. İbadet mekânının tam bir sadeliği olmalıdır. Çok geniş bir mekân kesin biçimlerle sınırlanmış olmalıdır. Caminin içi bir kent meydanından […]

1 Kasım “harf devrimi” bir matem günüdür »

  “… Dünyada bin yıllık tarihi silinen ve o günü bayram olarak kutlayan başka bir millet daha yoktur…”  (Necip Fazıl Kısakürek)  Harf Devrimi, Türkiye’de 1 Kasım 1928 tarihinde 1353 sayılı “Yeni Türk harflerinin kabul ve tatbiki hakkında Kanun”un kabul edilmesi ve yeni alfabenin yerleştirilmesi sürecine genel olarak verilen isimdir. Bu yasayla o güne kadar kullanılan […]

Türk kimliği kime ait? Devlete mi yoksa Türklere mi? »

Geçenlerde bir belgesel seyrediyordum, Kamçatka yarımadasında yaşayan göçebe bir topluluktan bahsediyordu. Karların içinde, ren geyiklerini takip ederek yaşayan bir halk. Konuştukları dil ne Rusça’ya, ne de Çince’ye benzemiyormuş, uzun uzun anlattılar bunu. Kamçatkalılar Kuzey Amerika’da yaşayan Eskimoların kuzeni imişler ve Buzul çağında, bundan binlerce yıl önce Bering boğazı buzlarla kaplı iken bir kısmı Amerika’ya ve […]

Anlam ve Anlamsızlık / Maurice Merleau-Ponty »

 “… Sinemada her zaman bir hikâye vardır ve genellikle bir fikir. Ama filmin işlevi bize olanları anlatmak ya da fikri bildirmek değildir. Kant derin bir şekilde ifade etmiştir ki bilmek söz konusu olduğunda hayal gücü tasavvurun (fr. entendement) hizmetindedir. Oysa sanat mevzu bahis olduğunda tasavvur hayal gücünün hizmetine girer. Bu demektir ki fikir ya da […]

Resim Sanatında Maneviyat / Wassily Kandinsky »

  “… Renk denilen şey sınırsızca yayılmaz. Sınırsız bir kırmızıyı düşünemeyiz, zihnimizde temsil edemeyiz. Ama ‘kırmızı’ kelimesini duyduğumuzda bu kırmızı zihnimizde sınırlı bir temsil değildir. Sınır düşünce ile konur, icabında zorla konmalıdır. Kırmızı cismen görünmediği ama soyut olarak zihnimizde temsil edildiği vakit içimizde iki yankı bulur: Biri kesin ve net, diğeri belirsiz, ucu açık. Kelime […]