Category: Derin LügatBy my on May 1, 2015 in Derin Lügat | 2 Comments
Ne değildir? Bütün, parçaların toplamı, karışımı ya da bir ortalaması değildir. Bütün hem parçalarından fazla hem de parçalarından eksik olabilir. Nedir? “Parça” rolündeki varlıkların bir araya gelip belli bir nizam ile bir “bütün” oluşturması. Bütün, parçaların toplamı, karışımı ya da bir ortalaması değildir. Çünkü meydana çıkan bütün hem kendi parçalarında bulunmayan bazı “yeni” vasıfları arz […]
By my on Nis 28, 2015 in Adalet, Derin Lügat, insan haklari | 1 Comment
Haksızlığa uğramaktan korktuğumuz kadar haksızlık yapmaktan da korksaydık haksızlığa karşı çıktığımızı söylerken haklı olurduk. Ne değildir? Kudret ya da imkân değildir. Para veya kaba kuvvet sahibi hemen her istediğini yapabildiği için mümkün olanı hak zanneder; kendini daima “haklı” görür: “Ömrümün en güzel yıllarını harcadım insanları mutlu etmek için. Ne karşılık aldım? Hakaret ve sürgün hayatından […]
By my on Nis 23, 2015 in Akıl, Derin Lügat | 10 Comments
Ne değildir? Akıl (reason) ile zekâ (intelligence) farklıdır. Batı 19cu asırdan itibaren ikisinin aynı şey olduğunu zannetmiş ve ikisine birden “reason / raison” demeye başlamış. Zekâ sayılabilen, maddî çoklukların hesabını tutar. Akıl ise manevî değerlerin terazisidir. Akıl (reason) iyi-kötü veya güzel-çirkin gibi ayrım yapar. Bir referans sistemine, değerler manzumesine dayanarak ayrım /yargı/tercih yapmaya yarar. Nedir? FaRuKiyet (ing. discernement) dediğimiz kabiliyetin öznesidir […]
By my on Nis 11, 2015 in Ben kimdir?, Derin Lügat | 0 Comments
Ne değildir? Hemhal olmak ile empati kurmak aynı şey değil. Empati hayvanlar ve insanlarda ortak. Kendini avlayacağı hayvanın yerine koyabilen, onun gibi düşünerek tuzak kuran kuşlar, örümcekler, balıklar saymakla bitmez. İşkence yapan biri de karşısındakini konuşturmak için empati kurar. Balıkçılar, avcılar, yalan vaad ile oy isteyen siyasetçiler ve turist kazıklayan satıcılar da hayvan gibi empati […]
By my on Mar 24, 2015 in Ben kimdir?, Derin Lügat, Modernleşme | 10 Comments
İnsanlar iki farklı eksen etrafında bir-leşebilirler: Fıtrî: Ortak değerler esastır: Güzellik, iyilik, doğruluk, farlılıklara saygı… Fıtrat insanları dönüştürmeden ve tektipleştirmeden bir-leştirir yani bir araya getirir. Herkesin farklı oluşunun idraki de birleştirici bir unsurdur. Evrensel: Ortak çıkarlar esastır. Ekonomik hayat ve güvenlik algışı sebebiyle bir “norm” icad etmek zorunludur. Bu normlara uyanlar bir-leşir yani tektipleşir; “asker […]
By my on Oca 23, 2015 in Derin Lügat, Hayret | 1 Comment
Ne değildir? Dünyevî bilgi eksikliğinden kaynaklanan, cahillere has şaşkınlık (عجب) değildir. Meselâ hiç uçak görmemiş bir adamın şaşkınlığı cahilliğinden gelir. Oysa aerodinamik kurallara aykırı yapıda, “uçamaması gereken bir uçak yerden havalanırsa buna ancak bir uçak mühendisi hayret edebilir. Bu hayret ârifin hayretidir, cahilin şaşkınlığından farklıdır. Nedir? Aristoteles ve Eflatun için felsefenin başlangıcı hayret (Θαυμάζειν) duygusudur. […]
By my on Oca 15, 2015 in Amerikan Saldırganlığı, Derin Lügat | 18 Comments
Ne değildir? Amerikalılar genelde yanlış anlaşılır çünkü sanıldığının aksine İngilzce konuşmazlar. Nedir? Amerikanca ayrı bir lisandır ve normal insandan farklı bir dünya görüşü arz eder. Bu dünya görüşü tahakkümü altında yaşayan Amerikalılar iyi/kötü ayrımı yapamazlar. Amerikan lisanı aklı ve vicdanı devreden çıkartan bir robotlaştırma tekniğidir. Bu lisan Nazi Almanyasında kullanılan yapay lisana çok benzer. (Bkz. LTI […]
By my on Ara 31, 2014 in Derin Lügat, Kötülük | 5 Comments
Ne değildir? Kötülük İyilik’in tersi değildir. Kötülük kendi başına varolamaz çünkü cevher olarak yaratılmamıştır. İyilik’in varlığı mutlaktır ama Kötülük’ün varlığı izafîdir. (Bkz. Derin Lügat Maddesi: Karanlık / Zulmet / Darkness / Obscurité / الظلام) Nedir? Kötülük İyilik nûrunun engellenmesinden doğan zulmettir / zulümdür / karanlık halidir. (اِتَّقُوا الظُّلْمَ فَإِنَّ الظُّلْمَ ظُلُمَاتٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ – “Zulüm, […]
By my on Ara 29, 2014 in Derin Lügat, Karanlık, Yokluk | 5 Comments
Ne değildir? Karanlık ışığın tersi değildir. Karanlık kendi başına varolamaz çünkü cevher olarak yaratılmamıştır. Işık’ın varlığı mutlaktır ama karanlığın varlığı izafîdir. Nedir? Karanlık Işık‘ın engellenmesinden doğan bir his. Işık kaynağının önüne bir cisim geldiğinde, ışık engellendiğinde biz bir gölge/Karanlık görüyoruz. Işık görmeyi umduğumuz yerde ışık yoksa “gölge var“ diyoruz. Gölgenin varlığı bir borç gibi, ödenmemiş […]
By my on Kas 18, 2014 in Akıl, Derin Lügat, Epistemoloji | 5 Comments
Hayat yaşanır. Ama hatıraların dikiz aynasından geriye baktığımızda yaşadıklarımız ve yaşamadıklarımız bir labirente benzer. Bir sürü pişmanlıklar, keşke’ler, iyiki’ler… Oysa hayat yaşanır, görünmez. Bu yüzden mekânsal hayat tasavvurları Hakikat’i ıskalamaya mahkûm. Yaşamadığımız hayatların, seçmediğimiz seçeneklerin bizim dışımızda bir yerlerde (bizden evvel ve ahir) var olduğunu vehmederiz. Bu vehim büyük ölçüde illiyet bağları ve ağlarından kaynaklanıyor. […]