RSS Feed for Derin LügatCategory: Derin Lügat

Teslimiyet / submission / soumission / تسليم »

By on Kas 7, 2013 in Derin Lügat, Kader, Zaman Nedir? | 1 Comment

Bazen zordur kolay olanı seçmek. İnsan sebeplere güvenir, eşyaya, topluma, makam sahibi insanlara umut bağlar. Sebeplerin neticeleri içerdiği vehmiyle hareket eder. (Bkz. Derin Lügat, Sebep-Sonuç) Sebeplerde kudret arar: “…Gereklilik fikri algılarımızla teyid ettiğimiz bir şey değil. Demek ki içimizden gelen bir izlenim bu veya düşüncelerimizin sonucu.[…]Neticede gereklilik ya da sebep-sonuç ilişkisi (=illiyet) varlıklardan kaynaklanan bir olgu […]

Sebep-Sonuç / Nedensellik / İlliyet / Causality / العلاقة السببية »

By on Kas 6, 2013 in Akıl, Bilim, bilimcilik, Derin Lügat, illiyet, Pozitivizm | 23 Comments

Sebepler çıldırmamıza engel olmak için gerekli vehimler, illüzyonlardır. Sebeplerin kudreti yoktur ve sonuçları ihtiva etmezler. Aynı anda ya da peşpeşe gerçekleşen (iktiran, fr. ing. concomitance) olaylara bakarak aralarında fikrî bir bağ kuran insandır. Bu bağı kurarken 5 duyusunu ve tümevarım yöntemini kullanır. Oysa hisler aldatılabilir; bilimsel “kanunlar” güncellenebilir. Matematikçi ve epistemolog Bertrand Russell‘ın örneğindeki gibi:  ”…Mantıklı hindi […]

Değer / Kıymet / Value / Valeur / قيمة »

By on Kas 6, 2013 in Derin Lügat, Ekonomi, vicdan | 11 Comments

Ne değildir? Rönesans’tan itibaren manevî değerler ile maddî değerler için kullanılan kelimeler birbirine karıştı. Önce Vatikanizm içeriden yıkması ve ardından Fransız ihtilaliyle silinme noktasına gelen Hristiyanlık lisanını (=aklını) kaybetti. Aydınlanma Çağı ile artan karanlık zihinlere de zulmet ve zulüm getirdi. Nihayet 1900’lerin pozitivizmi ise tabutun son çivilerini çaktı: Avrupa’da dünyevî değerler ile uhrevî değerler için aynı kelimeleri […]

Okumak / Reading / Lecture / قراءة »

By on Kas 2, 2013 in Derin Lügat, Görmek, Göz | 1 Comment

Okumak surete bakarak mânâyı tahsil etmektir. Yani görünene bakarak görünmeyeni akletmek, hatta kalbinde hissetmek… Bunu yapabilmek için elbette o mânânın önceden o kalbe nakşedilmiş olması icab eder. Farklı kültürel valizlere sahip olsalar da şairler, ressamlar, filozoflar yansıyan görüntülerdeki vehimlerin rumuzunda “gerçek” denilen dünyayı okumaya çalışırlar. Sanat tarihi bize gösteriyor ki görünen ile okunan arasındaki bu fikrî […]

Psikanaliz / التحليل النفسي »

By on Kas 2, 2013 in Derin Lügat, Psikanaliz | 0 Comments

İnsan yaşamında meydana gelen yıkımların üzeri zaman ile örtülür.Depremle yıkılan veya yangınla kül olan bir şehrin yeniden hayata dönmesi gibi insanlar da en büyük acıların altından kalkıp yaşamaya devam ederler. Ancak bu geri dönüş yaraların tamamen tedavi olduğu, travmaların silindiği anlamına gelmez. İnsan çocuklukta yaşadığı bir acının bedelini hayat boyu öder. İşte böyle zamanlarda bir […]

İnsan / Birey / Kul / Homo Economicus / إنساني »

By on Eki 30, 2013 in Derin Lügat, İnsan | 15 Comments

İnsan ne değildir?  Hayvanların fayda-tehdit algısını aşamayan modern Batı düşüncesi birey kavramından daha derine inemedi. Bu yüzden: İnsan’ı birey / homo-economicus zanneden liberalizm, İnsan’ı üstün ırk / asker millet ilân eden faşizm, İnsan’ı kızıl bürokrasinin dişli çarklarına indirgeyen komünizm, İnsan’ı tektipleştiren, putsal devletin yedek parçası yapan kemalizm zulümden başka bir şey getirmediler bize. Bunların hepsi […]

Derin Lügat / Başlarken »

By on Eki 29, 2013 in Akıl, Derin Lügat, İslam, Lisan, Medeniyet, Uygar(?) Batı | 1 Comment

İslâm ülkelerinin işgal edilmesi kadar acı olan bir şey varsa o da lisanımızın tahakküm altında olması. Özgürlük, adalet, bilgi, hak, inanç, vicdan gibi hayatî önemi olan kelimelerimiz dahi Batı’nın işgali altında. Alıp satma serbestliği ile iyi, güzel, doğruyu seçme hürriyetini ayırd etmek zorlaştı. Akıllara tahakküm kuran pozitivizm herşeyi o kadar eşyalaştırdı ki aşk ile cinsellik […]

Next Posts »