RSS Feed for Derin LügatCategory: Derin Lügat

Hudud / Sınır / граница / Frontière / الحدود »

Ne değildir? Gerçekten var olan iki farklı şey arasındaki değişmez çizgi değil. Nedir? İndî olarak hissedilen ya da farklı olduğuna inanılan iki kimlik arasındaki hat. Yani sınırlar sübjektif/indî varlıklardır. (Bkz. Derin Lügat: İndî / Sübjektif / Objektif / ذاتي) Meselâ Türk-Yunan sınırı Türkler ve Yunanlılar için vardır ama kargalar, solucanlar ve bulutlar sınırda pasaport göstermeden […]

Paraklitos / Şefaatçi / παρακλητος »

Ne değildir? Kutsal ruh değil. Nedir? Eski Yunanca İncil nüshalarında geçen παρακλητος (oku. “Paraklitos”) kelimesinin mânâsını, daha doğrusu bu kelimenin Aramice karşılığını arıyordum. İncil tercümelerinde uzmanlaşmış pastörlerle tanıştım. Protestan ilahiyat fakültelerinde hocalık da yapan bu kıymetli insanlarla bir kaç hafta yazışmadan sonra hayret içinde kaldım zira bir çok temel konuda kendi aralarında hemfikir olmadıklarını gördüm. Meselâ […]

Dikkat Kitap: Derin Lügat güncellendi »

Yeni sürümlere dair not: Eski sürümleri indirip okumuş olanların işini kolaylaştırmak için kelimelerin sırasını değiştirmiyoruz. Yani her yeni sürümde okumaya kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. 3cü sürümle eklenen yeni terimler: Eksen Kayması, Bilgi toplumu, Zamanda Yolculuk, Ateist , Yokluk , Çağdaş, Gurbet, Kader. İnsanlık neredeyse 4 asırdır “ilerleme” adını verdiği müthiş bir gerileme içinde. Tarihteki en kanlı […]

Kader / Destiny / القدر »

Ne değildir? İnsanlardan mes’uliyeti kaldıran bir mecburiyet/ öngörülebilirlik/ determinizm değil. Nedir? Yaratılmışların Yaratan’a sürpriz yapmasının imkânsızlığı. Tuzak Mânevî alanda insanın ayağını kaydıran önemli tuzaklardan biri de Akl’ın (Akl-ı Meaş‘ın) “Kader ve Kazâ’ sırrını, gene Kader’in iktizâsı olarak, idrâk etmek için çaba sarfetmesi fakat bu konuda vehminin esiri olmasıdır. Oysa insan “Kader ve Kazâ’nın sırrını fehmetmekden […]

Gurbet / Das Unheimliche / homesickness / الاغتراب »

Ne değildir? Yabancı ülkede/şehirde yaşayan bir insanın hasret çekmesi veya kendini ait olmadığı bir yerde hissetmesi değil. (Bkz. Ölürsem beni köyümün yağmurlarında yıkasınlar!) Nedir? İnsanın bu dünyaya ait olmadığını idrak etmesidir. Zira insan kendi ülkesinde hatta kendi ailesinde bile yalnızlık ve yabancılık hissedebilir. Kendisini gurbette hisseden bir insanın kendini bulmaya ihtiyacı vardır, seyahat etmeye değil. M.Ö. […]

Çağdaş / Modern / Contemporary / معاصر »

  Ne değildir? Ulaşılması gereken bir medeniyet seviyesi değildir. Nedir? Batının aşağıladığı ülkeleri azarlama sistemi. Batı istediği kalıba girmeyenlere “çağdışı” diye hakaret etmek için uydurma, içi boş ve tarif edilemeyen soyut kavramlar kullanır. Modernist ödül-ceza sisteminde çağdaşlık önemli bir yere sahiptir. İtaatkâr kişi ve kurumlar “çağdaş, laik, demokrat, ilerici” diye övülürken dik başlılar “çağdışı / gerici […]

Yokluk / Absence / غياب »

Ne değildir? Varlık’ın zıddı değil. Nedir? Yokluk varoluşun ön koşuludur. Zira insan ne dış dünyayı ne vücudunu ve ne de kendi kendini vasıtasız anlayamaz. Hisleri, aklı, hayal gücü sayesinde gerçekleşir bu anlayış. Haliyle fizik, kimya gibi bilimsel bilgi de dâhil olmak üzere her biliş indî/sübjektif bir tasavvura dayanır. (Bkz. Derin Lügat maddesi: İndî / Sübjektif / […]

Ateist / athée / αθεϊστής / атеист / الملحد »

Ne değildir? Hiç bir şeye inanmayan değil. Nedir? Ateist “var” algısını “görüyorum” fikri ile sınırlayan kişidir. Yani “görüyorsam vardır, görmüyorsam yoktur”. Bu yüzden Güneş’e tapan bir insana “Tanrı yok” demeleri zordur. Ateist dogma İnsan aklı varlığı ispat edecek şekilde işler, yokluğa ancak iman edebilir. Meselâ kaybettiğiniz anahtarı saatlerce arasanız bile bu anahtarın evde olmadığını ispat […]

Zamanda Yolculuk / Time Travelling / السفر عبر الزمن »

Ne değildir? Bir zaman cetveli üzerinde geri gitmek veya saatlerin, takvimlerin ters yönde işlemesi değil. Nedir? “Zamanda yolculuk” bir vehim, ismi dahi çelişki. Zira zaman görünmez yaşanır. Yaşamakta olduğumuz şimdiki an bir mekân değil ki yol gibi üzerinde veya tünel gibi içinde yolculuk edelim. Zaman kelimesini mekânlaştıran “–da” takısını koyan biziz; üzerinde yolculuk yapmayı vehmeden […]

Bilgi toplumu / Information society / مجتمع المعلومات »

Ne değildir? Temel katma değer üretim faktörü bilgi olan, bilgisayar ve iletişim teknolojilerini etkin biçimde kullanarak bireyleri özgürleştiren toplum yapısı değil. Nedir? Endüstriyel toplumlardaki oligarşinin devamı. Bu oligarşi sermaye, teknoloji ve ulus-devlet üçlüsünden oluşur. Teknolojiyle artan serbestlik topluma özgürlük diye yutturulur. (Bkz. Derin Lügat maddesi: Özgürlük / Serbestlik / Freedom / الحرية) Teknoloji sayesinde hem […]