RSS Feed for Derin LügatCategory: Derin Lügat

Adalet / Justice / العدالة »

Ne değildir? Adalet eşitlik değil. Eşitlik sayılarla, göstergelerle elde edilen bir durum. İki insana aynı maaşı vermek eşitliğe uygun olup adalete aykırı olabilir. Eşitliğin zıddı eşitsizlik iken Adalet’in zıddı zulüm. (Bkz. Karanlık / Zulmet / Darkness / الظلام) Adalet intikam değil. İntikam nefsi tatmin eder; Adalet ise ruhu. Suçlu cezalandırılınca ruh adalete doyar, mutmain olur […]

Ulus-devlet / Etat-Nation / الدولة القومية »

Ne değildir? Farklı ulusları sınırlanmış bölgeler içinde, barış içinde yaşatmayı amaçlayan bir siyasî sistem değil. İnsan tabiatına uygun da değil; günlük hayatın gerçeklerine de uymayan soyut bir kavram. Zira hayvanların serbestçe geçtiği “ulusal” sınırlarda insanların pasaport göstermesi bile ulus-devlet yanlışlığını göstermeye yeter. Nedir? Ulus-devlet 19cu asırda kapitalistlerin ihtiyaçları için icad edilen bir bölme yöntemi. Yani hammadde, sermaye, […]

Terörist / terrorist / террорист / ارهابي »

Ne değildir? Sebepsiz yere masumları öldüren maskeli kötü adam değil. Nedir? İnsanları korkutarak siyasî hedeflere erişen kişi. Öldürebilir ama amaç öldürmek değil geri kalanları korkutmak, “terörize” etmek. Terörün icadını ve kurumsallaşmasını Batı medeniyetine(!) borçluyuz. Zaten Terörün isim babası da Fransızlar. Fransız devriminden sonra 10 aylığına (1793) iktidarı ele geçiren Jakobenler bizim Kemalistlerin kopyalayacağı gibi Devrim […]

Diktatör / Dictator / δικτάτορας / دكتاتور »

Ne değildir? Halkını ezen zorba devlet başkanı değil. Nedir? “… Düşmanlarımız gerçekten aptal. Bize “düşman” diyorlar, hâlbuki gerçek düşman onlar! …” Diktatörlük tıpkı “düşman” gibi göreceli bir kavram. (Bkz. İndî / Sübjektif / Objektif / ذاتي) Pinochet, Gbagbo, Saddam, Kaddafi, Esad gibi bir çok insan uzun süre “diktatörlük” yaptıktan sonra Batı’nın diktasına boyun eğmiş ve […]

Dikkat Kitap: Derin Lügat 1.0 »

İnsanlık neredeyse 4 asırdır “ilerleme” adını verdiği müthiş bir gerileme içinde. Tarihteki en kanlı savaşlar, sömürüler, soykırımlar, toplama kampları, atom bombaları, kimyasal ve biyolojik silahlar hep Batı’nın “ilerlemesiyle” yayıldı dünyaya. Herşeyin fiyatını bilen ama hiçbir şeyin değerini bilmeyen bu insanlar nereden çıktı? Yoksa kelimelerimizi mi kaybettik? Önce “Aydınlanma” ile büyük bir karanlığa gömüldü Avrupa. Vatikan’ın yobazlığından kaçarken […]

Zaman / Time / Temps / الوقت »

Ne değildir? Olayları sarıp sarmalayan bir ambalaj değildir. Varlığa, cisimlere bulaşmayan tekdüze, homojen bir zarf değildir. Zaman, takvim ve ajandalarda mekân gibi kutucuk halinde gösterilen, ölçülebilir, objektif bir nesne değildir (Bkz. Fizikçilerin Zaman’ı). Kısacası Zaman Newton ve Kant’ın zannettikleri gibi ontolojik/kevnî bir çerçeve değildir. Nedir? Zaman görünmez, yaşanır. Biz yaşadıktan sonra “arkamızda” kalan zamanı mekân […]

Yalnızlık / solitude / loneliness / عزلة »

Ne değildir? Mekânsal, cismani, matematiksel bir tecrid (soyutlanma) hâli değildir. Nedir? Eğer yalnızlık objektif bir gerçeklik olsaydı kalabalıkta yalnızlık çekmezdik. Toplumdan tecrid edilmiş haldeki iki insandan biri “kafasını dinlerken” öteki “yalnızlıktan” sıkılabilir. Çünkü yalnızlık gözlenebilir bir durum değil indî (sübjektif) bir histir. (Bkz. Derin Lügat maddesi: İndî / Sübjektif / Objektif / ذاتي) Zahiren etrafımız insan […]

Fayda / utility / utilité / فائدة »

Ne değildir? İyilik değildir. Fayda alanı tatmin eder; iyilik ise vereni mutlu eder. Fayda kısa sürer. Mutluluk ise uzun. Fayda ölene kadardır. İyilik tasavvuru ise ölümden sonrasını da ihata eder. (Bkz. Mutluluk / Tatmin / Bonheur /Satisfaction / سعادة) Nedir? Mikro-ekonomide öğretilen kavramlar içinde en önemlilerinden biri “fayda” (ing. utility) . Bu fayda bireyin tüketeceği mal […]

American Way of Life / tarik-al hayat el emrikiya / طريقة الحياة الأمريكية »

Ne değildir? İnsanlara mutluluk veren bir özgürlük ve bolluk düzeni değildir. Nedir? American Way of Life vadesi sürekli ertelenen bir borç senedine benzer. Bu hayat tarzını seçen Amerikalı  kuşun gölgesine ok atan bir avcı gibi yaşar. İhtiyacı olmayan şeyleri almak için borçlanır ve bu borcu ödemek için sevmediği işlerde çalışır. Ömür boyu depresyon ilaçları kullanır, […]

İman / Faith / Foi / Bilgi / Knowledge / الإيمان »

Ne değildir? Yanılgı şurada: Maddeyi biliyoruz, mânâya inanıyoruz. Beyin / akıl / zekâ biliyor, kalp iman ediyor. Bilim bilgi veriyor; din ise iman istiyor. Güya bilmek ve inanmak iki farklı fiil, iki farklı sahanın eylemi, organları bile farklı. Peki “biliyorum” derken gerçekte bir inancı kastetmiyor muyuz? Ya “inanıyorum” derken bir bilgi değil mi söz konusu olan? […]