RSS Feed for EkonomiCategory: Ekonomi

Türkiye neden uçak motoru yapamıyor(du)? »

  Türkiye müthiş bir ülke. Başka ülkelerin 20 senede aşamadığı mesafeyi 2 senede aşabiliyor. Bundan tam 2 sene önce Türkiye’nin millî uçak motoru yapmasını engelleyen sorunları saymıştık: Eğitim, endüstriyel doku, temel bilimler… Hepsi çözülmedi ama Türkiye ilerliyor! Yerli uçak, yerli helikopter konuşulduğu zaman sık sık ortaya atılan soru bu: Motoru yerli mi? Eğer ithal ise […]

Nobel Ekonomi Ödülü / Nobel Prize in Economics / جائزة نوبل في العلوم الاقتصادية »

Ne değildir? 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm’de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği bir ödül değil. Nedir? Bir İsveç bankasının saygınlık kazandırmak istediği ekonomistlere Alfred Nobel anısına verdiği ekonomi ödülü. (Bkz. Sveriges riksbanks pris i ekonomisk vetenskap till Alfred Nobels minne) Nobel (çakma) ekonomi ödülü 1969’da verilmeye başladı yani Alfred Nobel öldükten 73 yıl […]

Nobel ekonomi ödülü mü yoksa soytarılık mı? »

“Nobel ekonomi ödülü” yalandır. Bir bankanın A. Nobel anısına verdiği ekonomi ödülünü “Nobel Ödülü” diye yutturup kendi menfaatlerini bilimsel bir zorunluluk gibi gösteriyorlar. Ekonomi sosyal bilimlerle iç içe geçmiş bir disiplin olarak değerlendirilmelidir. Pozitif bilimler, kendi sahalarına has determinist/cebbar kurallara tabidir. Ekonomi ise sadece hammadde ve makine ile değil insanların korku ve ümitleri ile de […]

Kölelik / Slavery / Esclavage / عبودية »

Ne değildir? Zencilerin zincire vurulup zorla çalıştırılması değil. Nedir? İnsanların borç sebebiyle serbestçe yaşama imkânını kaybetmesidir. Kadim zamanlar ile modern kölelik arasındaki fark Antik devirler ve orta çağdaki köleliğe kıyasla modern kölelik çok daha vahşidir; hatta zalimdir. Kadim zamanlarda köleler aşağı(!) ırklardan geldikleri için değil savaşta esir edildiklerinden veya borçlarını ödemediklerinden dolayı köle oluyorlardı. Avrupalı ve […]

Recep Tayyip Erdoğan ve Ak Parti üzerine… Dobra dobra… »

Öncelikle dikkat çekmek istediğimiz bir husus var: Erdoğan’a hayran olan ve nefret eden zümreler, hisleri yüzünden sağlıklı şekilde siyasete katılamıyorlar. Bunun yerine Erdoğan’ın hangi ideallere hizmet ettiğine ve ferdî menfaatleri nasıl etkilediğine bakmak gerek. Elbette İslâm birliği fikrini sevmeyen olabilir ama bunun karşısına ne koyduğunu da söylemeli: Tecrid edilmiş, yalnız bir Türkiye? PKK’ya destek olan ABD’nin […]

İnsan Kaynakları / Human Resources / الموارد البشرية »

Ne değildir? İnsan’a değer vermek değil. Nedir? İnsan’ı şeyleştiren, yedek parçalaştıran, şirketin maddî kaynaklarından biri gibi gören ve gösteren tasavvur. Nereden çıktı? Endüstriyel sistemlerin kaçınılmaz bir ögesi uzmanlaşma yani işbölümünden. Bilim ilerledikçe ve buluşların teknolojik uygulamaları ekonomide yerini aldıkça iş kolları dallanıp budaklandı. Bunda elbette bir “kötülük” yok. Ama işbölümü çoğu kez “insan bölümüne” dönüşüyor. […]

Big Data / Большие данные / ビッグデータ »

Ne değildir? Çok miktarda veri değil. Nedir? Güncellenme süresi, insanların veri işleme ve karar verme toplam süresinden daha kısa olan veri demektir. “Big” ne kadar büyük? “Big data” deyimi aldatıcı. Meselâ telefonunuza sığabilecek bir 16 GB “big data” denebilecek kadar büyük müdür? Yahut 15 dakikada bir güncellenen bir veri kümesi, data mining algoritmasıyla 2 saatte […]

Jeopolitik mekân ve jeo-ekonomik imkân: Luttwak »

“… Eskiden gençlere bir üniforma verip yeni topraklar ele geçirmek üzere savaşa gönderirdik. Bugün, vergi mükelleflerini yeni endüstriyel savaşları desteklemeye çağırıyoruz. Fransa, Almanya ve Britanya birbiriyle savaşmak yerine Airbus projesiyle Boeing ve McDonnell-Douglas’a saldırıyor. Cephenin ilerleyişini harita üzerinde ölçmek yerine, ürünlerin dünya piyasalarında aldıkları paylara bakıyoruz …” (Luttwak, Endangered American Dream, 1993) İzokronik bir Avrasya […]

Bir Silah Sistemi Olarak Para »

Amaçları kadar araçları da ekonomik olan yeni bir savaş türü Unutmamak gerekir ki, jeopolitik, mekân ve imkânlarla savaş arasındaki münasebeti inceleyen ilimdir. Bu mekânın coğrafyası, dağlardan ve nehirlerden ibaret değildir. Teknolojik ve ekonomik ilerleme, mümkün ile imkânsız arasındaki hududu değiştirir. (Bkz. Muhtemel / mümkün / possible / probable / المحتمل / ممكن)  “… Sömürge imparatorluklarının […]

Büyüme / Growth / Croissance / نمو »

Ne değildir? Zenginliğin ve refahın artması değil. Nedir? Serbestçe para basabilen bankaların, mal/emek üreterek para kazanmak zorunda olanları soyması, Soyulan aktörlerin doğayı daha fazla kirleterek ve işçileri daha fazla sömürerek eski seviyeyi bulmaya çalışması neticesinde GSMH denen göstergenin şişmesi, Nihayet, paranın aksine gerçekten ekonomik değeri olan hammadde, mamul mal ve hizmetlerin para basanlar tarafından satın […]