RSS Feed for JeopolitikCategory: Jeopolitik

Sermaye – Savaş – Ticaret üçgeni ve Okyanuslar »

İnsanların çoğu banka ve şirketleri bir toprağa, ülkeye kayıtlı, haliyle bağlı oldukları devletin kanunlarına tabi olduğunu sanır. Gerçekte büyük sermaye sahipleri krallara, devletlere hükmeder. Üstelik bu durum sanıldığından çok daha eskidir. Meselâ Venedikli tacirlerin “sponsor” oldukları iki haçlı(!) seferi Müslümanlara değil Hristiyanlara saldırmış, biri Mısır’daki Koptları diğeri henüz Bizans olan İstanbul’u hedef almış ve yağmalamıştı. […]

Savaşta deniz araç mıdır yoksa amaç mı? »

Denizcilerin düşman geminin güvertesine atlayıp kılıçla dövüştüğü 1600’lerin ahşap kalyon ve fırkateynlerden bu yana çok şey değişti. 5000 askerin görev yaptığı, sineması, hastahanesi ve spor salonu bulunan uçak gemilerinden kalkan uzaktan kumandalı insansız araçlar “düşman” diye ekrandaki renkli ışıkları vuruyor: Asker? Terörist? Okul ya da hastahane? Bir önemi yok. Menzil ve teknik ilerledikçe ölen ve […]

Denizlere hâkim olanlar nasıl dünyaya hâkim oldular? »

Tarihçiler ve strateji teorisyenleri deniz yollarının ve okyanusların stratejik önemini uzun yıllar ihmal ettiler. Çünkü İngilizler zafer kazanmaktan memnundular ve fazla sorgulamadılar. Fransızlar ise daha çok yenildiler ve konuşmaktan utandılar. Antik çağlarda ok ve mızrakın kısa menzili sebebiyle gemiler yanyana gelir; düşmanın güvertesini ele geçirmek için dövüşürlerdi. Uzaktan ateş atarak düşman gemiyi yakmak şerefsizlikti. Barutun gelmesi […]

Modern savaşlarda neden insan değersizleşiyor? »

Savaş tarihi hakkı ile incelenmiyor. Teknoloji, ticaret, endüstri ve askeri strateji ayrı kişilerce öğrenildiğinden dünyayı anlamamız zor. Meselâ kara savaşına destek veren yelkenli kayıklardan okyanusları hakim olan uçak gemilerine kadar bahriyenin sabitleri ve değişkenleri nelerdir? Savaş gemilerinin kömürden mazota geçmesi jeopolitik satranç kurallarını tamamen değiştirdi. Mazot gemilerin menzilini 3-4 kat arttırdı. Kömürle çalışan gemiler yakıt […]

Savaş Üzerine / Carl von Clausewitz (3) : Taktik ve Nefsanî Baskılar »

Geçen bölümlerde (1, 2) taktik ve strateji arasındaki farklardan yani savaşın siyasetle olan ilişkisinden ve savaşan ünitelerin yönetilmesinden bahsettik. Bu bölümden itibaren savaşın psikolojik veçhesini yani halkın, komutanların ve askerlerin maruz kaldıkları nefsanî baskıları ele alacağız. Zira savaş zıt tabiatlı iki ilmin aynı anda icra edildiği bir saha: Bir yandan zırh kalınlığı, hız, menzil gibi […]

Jeopolitiğe Giriş / Philippe Moreau Defarges (2) »

 “Denize hakim olan ticarete hakim olur; ticarete hakim olan dünyaya hükmeder.” (Walter Raleigh, İngiliz asker ve siyasetçi, ö. 1618) Bir ada ülkesinde yaşayan İngilizlerin böyle konuşmasından daha doğal ne var? Elinde çekiç tutan adama her şey çivi gibi görünürmüş. Ya siz? Dünya haritasına baktığınızda karalarla çevrili bir okyanus mu görüyorsunuz yoksa okyanuslarla çevrili bir kara […]

Jeopolitiğe Giriş / Philippe Moreau Defarges (1) »

Ülkelerin dostları ve düşmanları yoktur; menfaatleri vardır. Uluslararası ilişkiler karmaşık menfaatlerin neticesi. Dinsel, ideolojik veya kan-soy-ırk davası gibi görünen kavgaların arkasından daima menfaatler gizli. “Hızlı konuştuğumuz için anlıyoruz birbirimizi” demişti Paul Valéry. A contrario yavaş konuşursak iletişim kopabilir. Neden? Ağır kelimeler kullanırız konuşurken ama fark etmeyiz. Durup üzerinde düşünsek altında ezileceğimiz kelimelerdir bunlar. Çünkü açıklanması […]