RSS Feed for JeopolitikCategory: Jeopolitik

Jeopolitik mekân ve jeo-ekonomik imkân: Luttwak »

“… Eskiden gençlere bir üniforma verip yeni topraklar ele geçirmek üzere savaşa gönderirdik. Bugün, vergi mükelleflerini yeni endüstriyel savaşları desteklemeye çağırıyoruz. Fransa, Almanya ve Britanya birbiriyle savaşmak yerine Airbus projesiyle Boeing ve McDonnell-Douglas’a saldırıyor. Cephenin ilerleyişini harita üzerinde ölçmek yerine, ürünlerin dünya piyasalarında aldıkları paylara bakıyoruz …” (Luttwak, Endangered American Dream, 1993) İzokronik bir Avrasya […]

Bir Silah Sistemi Olarak Para »

Amaçları kadar araçları da ekonomik olan yeni bir savaş türü Unutmamak gerekir ki, jeopolitik, mekân ve imkânlarla savaş arasındaki münasebeti inceleyen ilimdir. Bu mekânın coğrafyası, dağlardan ve nehirlerden ibaret değildir. Teknolojik ve ekonomik ilerleme, mümkün ile imkânsız arasındaki hududu değiştirir. (Bkz. Muhtemel / mümkün / possible / probable / المحتمل / ممكن)  “… Sömürge imparatorluklarının […]

Zihinler işgal altındayken, topraklarını kurtaramazsın… »

Zbigniew Brzezinski, 1977-1981 yılları arasında Jimmy Carter’in ulusal güvenlik danışmanlığını yapmış bir adam. Önceki bölümlerde dikkat çektiğimiz Spykman ve Mackinder gibi Brzezinski de etkili ve yetkili bir isim. Yani ortaya koyduğu fikirlerin etkisi akademik çevre ile sınırlı kalmamış; tersine İslâmistan’da süngü, mermi ve bomba olarak tecessüm etmiş. Soğuk savaştan sonra Avrasya üzerindeki Amerikan tahakkümünü sürdürmenin […]

Lityum savaşları başladı! »

Lityum, cep telefonundan bilgisayara ve elektrikli arabalara kadar her yerde kullanımı hızla artan bir metal. Lityum için darbe ve savaş siparişi başladı. Çünkü dünyanın hafif metali: 0,5 g/cm3. (Uçak gövdesinde kullanılan alüminyum bile 2.7 g/cm3) ve pil yapımı için çok kullanışlı vasıfları haiz. Tesla firması (Elon Musk, NASDAQ: TSLA) güneş enerjisiyle doldurulan ve sürekli elektrik […]

Krallar ölür, dağlar bâkî kalır »

Soğuk savaş neden soğumadı? İkinci dünya savaşı daha bitmeden başlamıştı soğuk savaş. Müttefik olmalarına rağmen Ruslar ve Amerikalılar, Berlin’i tek başlarına ele geçirmeye çalıştılar. Ruslar, savaşın ortasında, Polonya’da Almanlara karşı savaşan direniş birliklerine yardım götüren İngiliz ve Amerikan uçaklarına ateş açtı. Çekoslovakya ve Balkanlar da bu gerginliğe sahne oldu. İngilizler, müttefikleri(?) olan sürgündeki Polonya hükümetinin […]

Türk-ABD ilişkileri neden yağmurlu? »

ABD’nin Türkiye ile ortak çıkarları azalıyor ve menfaatlerin çatışma zemini artıyor. Neden? Evvelâ… ABD, 1900’lerin başından beri aynı stratejik doktrini uygular: Okyanuslara hâkim ol, karaya sıkışan Avrasya ülkeleri sana çalışsın. Bu stratejiyi daha önce 2 asır boyunca İngiliz uygulamıştı. Dünya savaşlarından sonra ABD dükkânı ele geçirdi.. veya güç merkezi ABD’ye kaydı. Daha evvel, 1900’lerin başında […]

Avrasya’nın tarih sahnesine geri dönüşü: Heartland ve Halford Mackinder »

Silah sadece silah değildir! Yeni silahlar her zaman eski modellerin daha hızlı/uzun menzilli uyarlaması değildir. Zaman zaman siyasî ve askerî doktrinlerdeki keskin virajları da buradan okursunuz. Zırhlar mı kalınlaştı? Hareket menzili mi arttı? Pilotsuz uçaklara neden ağırlık verildi? Bugünlerde de böyle önemli bir kıpırdanma var. Nedir? Rusya, Çin, İran ve Türkiye gibi karacılar hava sahalarını […]

Okyanus jeopolitiğinde sabitler ve yeni kartlar »

Deniz savaşlarına ayırdığımız son birkaç bölümde donanmanın ülke ekonomisinden ve finansal gücünden bağımsız düşünülemeyeceğini söylemiştik. Bu bağlamda okyanusları, limanları, boğazları ve stratejik adaların kontrolünü jeopolitiğin merkezine yerleştiren İngilizler ile Amerikalılar birbirlerine benzerler. Çünkü bu iki devlet Almanya, Rusya, Çin ve Türkiye gibi ürettiğini satarak değil başkalarının ürettiklerine el koyarak işleyen bir ekonomik modelle ayakta dururlar. […]

Mahçupyan’a Üç Paragrafta Jeo-Strateji Dersi »

Batı Türkiye’yi neden bölmek istesin? “Akıl dışı” sorunuza, akılcı cevaplar vermeye çalıştık sayın Mahçupyan; A- Kuzey Irak petrollerine avantajlı bir lojistikle erişim imkanı bulunan askeri bir gücü rezervlerden uzak tutmak. Türkiye’nin güneyinde kurulacak bir Kürt devleti bu rolü oynayabilir hemde ucuza ve kamuoyu baskısı altında kalmadan. Çünkü Kuzey Irak’ta savaşan Amerikan güçleri işgalciyken, Türkiye’yi Kuzey […]

Mahan’ın “Sea Power” tezi taktik mi yoksa stratejik mi? »

“… Deniz Britanya için bir gereklilik, Almanya için ise bir lükstür. Bizim için varoluş mücadelesi olan deniz hâkimiyeti Almanlar için emperyalizmin aracıdır. Donanmamız ne kadar büyük ve güçlü olursa olsun karalar üzerinde en ufak bir köyü bile tehdit edemeyiz. Fakat biz deniz gücümüzü kaybedersek ırkımızın ve imparatorluğumuzun bütün kaderi, asırlardır fedakârlık ve zaferlerle biriktirdiğimiz hazineler […]