RSS Feed for ModernleşmeCategory: Modernleşme

Toplum Teorisi / Alex Callinicos »

“… Felsefî bir düşünce olarak – Aydınlanma’nın, kendini, arkada bıraktığı geçmişten farklılığı ve gelecekte ulaşacağı sınırsız ilerleme ile meşru kılan şimdi anlayışının tarihsel açıdan gerçekleşmiş hali olarak anlaşılabilir. Bu Habermas’ın “tamamlanmamış projesi”dir. İkinci olarak, daha da somut bir biçimde, modernlik, tipik olarak onu insan tarihindeki belirli bir evre olarak gören evrimsel toplum kuramı terimleriyle tanımlanan […]

Akıldışı Çağımız / Franz Alexander »

Elinizdeki bu kitap dünya harbini takip eden senelerde, sür’atli ve büyük kültürel değişikliklerin tesiri altında yazıldı. Versailles ve Trianon Barış antlaşmalarından sonra gelen on bir yılı Avrupa’da, sonraki on iki yılı ise Birleşik Devletlerde geçirdim. Avrupa’da gençliğimin dünyasının dağıldığını ve benim için alışkanlık haline gelmiş standart ve ideallerin yok olduğunu gördüm. Bu olaylı yıllardaki çoğu […]

Postmodernizm, İslam ve Us / Ernest Gellner »

« … Batı’da modernleşme iki farklı sekülerizmi beraberinde getirdi: Birinci sekülerizm devri, inancın ve inanca dayalı ilkelerin dünya hayatından kopartılmasıyla sonuçlandı. Bu kopuş modernliği, tabiri caizse “modern çağı” iyi özetleyen bir betimleme. İkinci sekülerizm devri ise dünyevî kaygıların, maddî değerlerin tabulaştırılmasıyla adeta yeni bir inanç sistemi kurulmasıdır. Haliyle din-dışı kutsallıklar, dogmalar, tabular üretilmiştir ve postmodernlik büyük […]

Bugünün Dünyasını Anlamak İçin Yeni Bir Paradigma / Alain Touraine »

« … Cemaatlerimizden çıkmak ve hareket halindeki bir cemiyetin teşekkülüne katkıda bulunmak istiyorduk; şimdi kalabalıktan, kirlilikten ve propagandadan sıyrılmak istiyoruz. Kimileri modernlikten kaçıyor; ama bunların sayıları pek fazla değil; çünkü modernlik merkezleri kullanılabilir kaynakları öylesine biriktirdiler ve dünyanın bütününe öylesine tam olarak egemen oldular ki, artık modern öncesi bir yer olmadığı gibi “iyi vahşiler” de yok; yalnızca […]

Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor / Marshall Berman »

“… Modernliğin tarihi gibi muazzam bir şeyin bir ucundan yakalayabilme umuduyla onu üç evreye ayırdım: Kabaca 16. Yüzyılın başlarından 18. yüzyılın başına dek uzanan ilk evrede insanlar, modern hayatı algılamaya yeni başlamışlarıdır; onlara neyin çarpmış olduğunu anlayamazlar henüz. Umutsuzca, el yordamıyla uygun sözcükleri bulmak için çırpınırlar; deneyim ve umutlarını paylaşabilecekleri modern bir kamu, ya da […]

Modernitenin Felsefî Söylemi / Jürgen Habermas »

“… Modern devir ilk evvelâ bireysel ve indî özgürlük emaresiyle zuhur etti. Bu indî/sübjektif özgürlük, toplumda sivil hukukun bireyin kendi çıkarlarını rasyonel tarzda kollayabilmesi için sağladığı uzam olarak; devlette siyasal iradenin oluşumuna katılmada ilke olarak eşit haklar şeklinde; özel alanda etik özerklik ve kendini gerçekleştirme olarak; ve nihayet, bu özel dünyayla ilişkili kamusal alanda, düşünümsel hale gelmiş bir kültürün temellük edilmesi […]

Atina Anlaşması / Le Corbusier »

‘Sonra makine çağı gelip çattı ve böylece, değişmez olduğu zannedilen bin yıllık bir ölçüye, insan adımının hızına, halen gelişmekte olan başka bir ölçü, mekanik araçların hızı eklenmiş oldu.’ […] ‘Makine çağının başlaması, insanoğlunun davranış biçimlerinde, yeryüzü üzerindeki dağılışında ve girişimlerinde son derece büyük bozukluklar meydana getirmiştir; makineleşmenin sağladığı hız yüzünden, şehirlere yönelik dizginlenemeyen göçlerden ileri […]

Endüstriyel Toplum ve İnsanın Anlamı »

[Anadolu Gençlik dergisinde yayımlanmıştır.] İstisnası yok ki bütün ideolojik modeller insanı belirli bir çerçeve içinde tanımlayarak kurulmak istenen sistemin gereksinim duyduğu bireyi -bir çarkın dişlisi gibi tasarlama gayreti içindedir. Bireylerin kurduğu değil, bireyi kuran bütünlük fikri insanın anlamı yönünden derin bir açmazı gösterir ki  ideoloji kavramı da insan olma ideasını doldurma amacı içerir. Bu doldurma […]

Özgürlük / Zygmunt Bauman »

 “… İzleyiciyi sürekli ve başarılı neticelerle ürünü kullandığına ikna edilen meşhur bir insan kullanılır. Hatta kişinin ünlü olduğu alandaki kişisel başarısının ürünün kullanımına bağlı olduğu ima edilir: gücünü özel bir besleyici içecekten alan başarılı bir atlet, güzelliğini belirli bir yüz kremiyle koruyan, sevilen bir kadın oyuncu vb. Bir başka seçenekte reklam açıkça tanımlanmayan bir ‘bilimsel […]

Küreselleşme, içtimaî neticeleri / Zygmunt Bauman »

“… Agnes Heller uçak seyahatinde tanıdığı iş sahibi, orta yaşlı, beş dil bilen ve üç değişik yerde evi olan kadını şöyle anlatıyor: “Kadın, pek çok yer arasında oradan oraya göçüp duruyor. Bunu bir cemiyetin ferdi olarak değil, yalnız başına yapıyor; oysa kendisi gibi hareket eden çok sayıda insan var… İçinde yer aldığı kültür belli bir […]