RSS Feed for ModernleşmeCategory: Modernleşme

Dedikoducu kaldırımlar, riyakâr duvar ve bencil köprü »

(Keşkül Dergisinde yayınlandı) Çirkin İnsanlar Güzel Şehirler Kurabilir mi? Paris’teyiz… Şerbet gibi bir eylül akşamı; sofrayı balkona kurduk, bol soğanlı çoban salatasının kokusunu dağıtacak en ufak bir esinti yok. Balkonun çaprazındaki kavşakta trafik lambası yayalara “dur” diyor. Bisikletli, sırt çantalı iki çocuğun yaklaştığını görüyorum. Öndeki 12 yaşlarında bir kız, karşıya geçip duruyor, arkadan gelen 8-9 […]

Para dünya malından kıymetlidir »

“… Renksiz, kokusuz olma vasfıyla para bütün değerlerin ortak paydasıdır; her şeyin içini boşaltır. Para varlıkların kendine has özelliklerini, onları kıymetli ve hatta eşsiz yapan ne varsa geri dönülmez şekilde soyup atar.  […] Paranın gücü manevî değerleri bile bencilce bir muhasebenin buzlu sularına daldırır …” (Komünist Parti Manifestosu, 1848, Marx ve Engels) Son 50 yılda […]

Göze yalan söylemek kulağa yalan söylemekten zordur »

“… İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı. Önce hafiften bir rüzgâr esiyor. Yavaş yavaş sallanıyor yapraklar, ağaçlarda; Uzaklarda, çok uzaklarda, sucuların hiç durmayan çıngırakları. İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı …” (Orhan Veli) Göze yalan söylemek kulağa yalan söylemekten çok daha zor çünkü göz açılmadan bakamaz, görünmeden göremez. İnsan “öteki” tarafından okunmayı kabul etmeden okuyamaz. Utanınca başımı eğiyorsam kendimin […]

Fıtrî / Evrensel / Universal/ فطري »

İnsanlar iki farklı eksen etrafında bir-leşebilirler: Fıtrî: Ortak değerler esastır: Güzellik, iyilik, doğruluk, farlılıklara saygı… Fıtrat insanları dönüştürmeden ve tektipleştirmeden bir-leştirir yani bir araya getirir. Herkesin farklı oluşunun idraki de birleştirici bir unsurdur. Evrensel: Ortak çıkarlar esastır. Ekonomik hayat ve güvenlik algışı sebebiyle bir “norm” icad etmek zorunludur. Bu normlara uyanlar bir-leşir yani tektipleşir; “asker […]

Tabiat / Ralph Waldo Emerson »

  “… İnsanlar korkak ve çekingen; dik durmuyor; “benim fikrim şu, ben şuyum” demeye cüret edemiyor da filanca düşünürden sözler aktarıyor. Bir otun, açan bir gülün karşısında mahçub vaziyette. Penceremin önündeki güller ne eski güllere ne de daha güzel güllere gönderme yapmıyorlar; neyse o! Bugün Tanrı ile varlar. Zaman umurlarında değil. Gül var ve varoluşunun […]

Yakıtı insan ve taşlaşmış kalpler olan bir makine bu »

… Modern hayat üzerine okumak için… Sen insansın, homo-economicus değilsin! Avusturyalı romancı Robert Musil’in başyapıtı Niteliksiz Adam, James Joyce‘un Ulysses ve Marcel Proust‘un Geçmiş Zaman Peşinde adlı eserleriyle birlikte 20ci asır Batı edebiyatının temel taşlarından biri. Bu devasa romanın bitmemiş olması ise son derecede manidar. Zira romanın konusunu teşkil eden meseleler bugün de güncelliğini koruyor.  Biz “modernler” teknolojiyle şekillenen modern dünyada giderek kayboluyoruz. […]

Beyaz Zenciler / Ingvar Ambjörnsen »

“… Şu zamane kızları analarına hiç benzemiyorlar. Ne iyi! Geleceğin çocukları saçma sapan titizliklerde, analar ise uzun zamandır silinmeyen camların vicdanlarını rahatsız etmesi nedeniyle geçirdikleri bunalımlardan kurtulmuş olacaklar […] Dünyevi olmayan bir şey vardı dalgalarla ağır ağır salınan denizde. Sanki başka bir gezegenden bir dev varlık gelmiş de yerkürenin üzerine uzanmış gibi. […] Niçin aramızdan yalnızca […]

İnanç da Sevgi de Aklın Yolunu İzlemez / Hermann Hesse »

“… Ancak içinden kovulduğumuz zaman cennet cennet olduğunun bilinmesine izin verir […] O sevdi, sonunda kendi kendini buldu. Ne var ki, insanların büyük çoğunluğu kendi kendilerini kaybetmek için sever. Sevilmek mutluluk değildir. Her insan kendini sever; ama mutluluk bir başkasını sevmektir. […] Bana göre insan başkalarına değil, kendi kendisine karşı hoşgörüsüz olmalıdır […] Gerçek erdemler, her zaman […]

Altıncı Koğuş / Anton Çehov »

“… başkalarının acısıyla iş ve görev ilişkileri olan, örneğin yargıç, polis, doktor gibi insanlar zamanla ve alışkanlıkla öylesine pişerler ki isteseler bile müşterilerine yapmacık bir davranıştan başka bir türlüsünü gösteremezler. Bu bakımdan onların avluda koyunları ve danaları kesip de kanlarının aktığını fark etmeyen bir kasaptan zerre kadar farkları yoktur …”  Az önce kardeşinin öldüğünü ögrenmiş bir insan … […]

Dövüş Kulübü / Chuck Palahniuk »

“… Reklamlar insanları gerek duymadıkları arabaların ve kıyafetlerin peşinden koşturuyor. Kaç kuşaktır insanlar nefret ettikleri işlerde çalışıyorlar. Neden? Gerçekte ihtiyaç duymadıkları şeyleri satın alabilmek için […] Bizler tarihin ortanca çocuklarıyız. Bir amacımız ya da yerimiz yok, ne büyük savaşı yaşadık ne de büyük buhranı. Bizim savaşımız ruhani bir savaş, en büyük buhranımız hayatlarımız. Bizi bir gün […]