RSS Feed for SanatCategory: Sanat

İslam’da Şehir ve Mimari / Turgut Cansever »

“… Mimaride amaç sosyal görev ve hizmet doğrultusunda bir takım inşaat çalışmalarında bulunmaktır. Örneğin konutlar, ibadet mekânları veya eğitim amaçlı inşa edilen binalar gibi. Ancak mimari sanatında en çok duvarlar, çatılar, sütunlar, pencereler ve kaplar ve hatta bahçelerde kullanılan süs anlayışıdır, öyle ki bu anlayış ve zevk mimari sanatı ile bütünleşerek binanın güzelliğine güzellik katıyor. […]

Aklın Aynası / Titus Burckhardt »

“… İslam sanatı psikolojik sorunlarla ilgilenmek yerine yalnızca bütün zamanlar için geçerli unsurları barındırır. İslam sanatında geometrik süslemenin olağanüstü gelişmesinin nedeni de budur. Bu gelişmeyi imge yasağının başka türden bir sanatla doldurulması gereken bir boşluk yaratmasına dayanarak açıklama girişimleri olmuştur. Ama bu inandırıcı olmaktan uzaktır; arabest imgenin karşılığı değildir, arabesk imgelerin zıddı ve tasviri sanatların […]

Stanley Kubrick’te merkezî perspektif ve varoluşçu kaygı »

  … Bu konuda okumak için… Öteki Sinemanın Çocukları Yakında sinemanın bir endüstri değil sanat olduğuna kimseyi inandıramayacağız. Zira “Sinema Endüstrisi” silindir gibi her şeyi ezip geçiyor. Sinema ürünleşiyor. Reklâm bütçesi, türev ürünlerin satışı derken insanlar otomobil üretir gibi film ÜRETMEYE başladılar. Belki en acısı da “sinema tekniği” öne çıkarken sinema sanatının unutulması. Fakat hâlâ […]

Aklın Aynası / Titus Burckhardt »

“… Bütün İslam sanatlarını gözden geçirmek bizi konumuzdan çok uzaklaştıracağından, görsel sanatların iki zıt kutbunu ele almakla yetinelim: mimari ve yazı sanatı. İkincisi bu anlamda bütün sanatlar içinde en özgür durumdayken, birincisi maddi çevreyle en fazla koşullanmış sanat türüdür. Yazı sanatı, yine de, mektupların kendine özgü biçimi, oranlamalar, ritmin sürekliliği ve tarzın seçimi bakımından sıkı […]

Aklın Aynası / Titus Burckhardt »

“… Peygamber şöyle der: “Allah her şeyin tekâmülünü takdir etti.” ‘Biz bunu ‘güzellliğe’ diye de çevirebiliriz (innallahe ketebe’l-ihsane alâ külli şey). Bir şeyin mükemmelliği ya da güzelliği Allah’ı yüceltmesinde yatar; diğer bir deyişle, ilahi bir niteliği yansıttığı oranda bir şey güzel ya da mükemmeldir. O şeyin Allah’ın aynası olduğunu bilmediğimiz sürece hiçbir şeyin mükemmelliğini fark […]

İslam’da Şehir ve Mimari / Turgut Cansever »

“… İslami mimari Kuran’ı Kerim dilinden kaynaklanan bir sanattır ve İslam medeniyetinin derinliği ve zenginliğini maneviyat çerçevesinde yansıtır. Bu sanatta tevhit inancı, İslam dininin güzellik tanımının simgesi olarak tecelli bulur. İslam’dan önceki dönemden geriye kalan işaretler, insanoğlunun binlerce yıl önce de sanatı tanıdığını ve günümüzde soyları yok olan hayvanların resimlerini duvarlara çizerek sanat alanındaki yeteneklerini […]

Aklın Aynası / Titus Burckhardt »

“… Başlangıçta İslam’ın sanata ihtiyacı yoktu; hiç bir din dünyaya ayak bastığında sanatla ilgilenmez. Görsel ve işitsel biçimlerden oluşmuş koruyucu bir çerçeve ihtiyacı, tıpkı indirilen Kitap hakkında geniş yorumlar ihtiyacı gibi, sonradan gelir. Buna rağmen, bir dinin her gerçek ifadesi orijinal tezahüründe gizli bir olasılık biçiminde zaten vardır. İslam sanatı temel olarak, Tevhid’den, yani, İlahi Birlik’in tefekküründen […]

İslam’da Şehir ve Mimari / Turgut Cansever »

“… Kararların ürünü olarak yalnızca maddi, teknolojik ve biyososyal varlık düzeyleriyle sınırlı olan bir bina, teknolojik muvaffakiyetlerin bir ürünü olmaktan öteye geçemez ve bir mimari eser hüviyetini kazanamaz. Çünkü mimari varlığın bütün yönlerini kucaklayan bir disiplindir… Mimari beşeri çevrenin bütünüyle yani varlığın bütünüyle alakalı problemleri çözen bir sanattır. Zira İslâm’daki tezyinilik, aşkın (transcendental) kozmolojik idrakin […]

Aklın Aynası / Titus Burckhardt »

“… ‘İslam putkırıcılığı’ yerine, ‘İslam benzemesizliği’ demeyi tercih ediyoruz, çünkü İslam’da putların yokluğu yalnızca olumsuz değil, olumlu bir rol oynar. En azından dini sahada insan merkezli imgeleri dışlayarak, İslam sanatı, insana tam olarak kendisi olma uğraşında yardım etmektedir. Ruhunu dışa yansıtmak yerine, Allah’ın hem halifesi hem de kulu olduğu kendi ontolojik merkezinde kalır. Bir bütün […]

Hayvan görür, İnsan okur. »

… İslam, sanat ve inanç  ilişkisi üzerine okumak için… Soyut Sanat Müslümanın Yitik Malıdır Afganistan’daki bir medreseyi, Bosna’daki bir camiyi, Hindistan’daki Taj Mahal’i görsel olarak islâmî yapan nedir hiç düşündünüz mü? Anadolu kilimlerini, İran halılarını, Fas’taki gümüş takıları, Endülüs’teki sarayları birleştiren ortak unsur nedir? Müslüman olmayan bir insan bile kolaylıkla“bunlar İslâm sanatıdır” diyebilir. Sanat tarihi konusunda […]