RSS Feed for SanatCategory: Sanat

Aklın Aynası / Titus Burckhardt »

  “… Doğru ölçülere göre yapılmış basit bir kemer safi nicelik bir gerçeklikten nitel bir gerçekliğe dönüştürme alanı özelliği taşır. Nitelik alanı artık sadece uzam değildir, bir oluş durumu (vecd) olarak yaşanır. Böylece, geleneksel mimar tefekkürden yanadır. Bir caminin mimarisi ile bir Müslümanın özel evinin planı arasında planları bakımından bir farklılık olmakla birlikte stil aynıdır, […]

İslam’da Şehir ve Mimari / Turgut Cansever »

“… İslâm mimarîsi, malzemeyi olduğu gibi, niteliklerini inkâr etmeden ve önemine aşırı bir vurgu yapmadan neyse o olarak kullanır. Benzer düşünceler, teknoloji kullanımında da gözlemlenebilir. İslâm mimarîsi, olağanüstü teknolojik bir başarıyı, örneğin bir yapının olağandışı bir aydınlığa kavuşturulması gibi bir şeyi amaç edinmez. Aksine, İslâm’da teknoloji, sadece kendi önem hiyerarşisine göre gerçek ihtiyaçları karşılamak amacıyla […]

Aklın Aynası / Titus Burckhardt »

“… İslam sanatının Bizans, İran, Hint ve Moğol kaynaklarında önceden mevcut unsurlardan oluştuğuna ilişkin çok şey yazılmaktadır. Ama bütün bu unsurları tek bir sentezde işleyen gücün doğası hakkında çok az şey söylendi. Hem zaman hem de mekan olarak İslam sanatının birliğini kimse inkar etmeyecektir; bu çok açıktır; sanat eseri Kurtuba’da bir cami, Semerkant’ta büyük bir […]

İslam’da Şehir ve Mimari / Turgut Cansever »

“… İslami mimari kimliği tüm dünyada ve dil ve medeniyet çeşitliliğine karşın aynı tarzda idi ve bu durum Çin topraklarından Atlas okyanusuna kadar uzanan alanda geçerli olup çeşitli kültürlerde göze çarpmaktadır. Gerçi Romalılar ve diğer medeniyetler de mimarı tarzına sahipti, ancak İslami mimari sanatı kendine özgü bir sanat tarzı idi. İslami mimari sanat tarzının özelliklerinden […]

Taoist resim sanatında mekân ve Boş’luk »

Paris’in müstesna semtlerinden birinde, Iéna meydanındaki Musée Guimet’deyiz. Kısa süreli bir sergi için Çin’den ve Japonya’dan getirilen manzara resimlerin sergilendiği salondayız. 13cü asır ressamı Ma Lin tarafından renkli mürekkeple ipek üzerine yapılmış bir manzaraya çevirmişiz nazarlarımızı: “Batan güneşin ışığında nehir”. Avrupalı manzara resimlerindeki figürlerin aksine büyük bir boşluk hemen dikkatimizi çekiyor. (Büyük görmek için resme […]

Sözlerinde Güzellik Yoksa Anlattığın İslâm Olamaz »

Sunuş: Okuyacağınız bu makale adeta bir İslâm sanatı manifestosu. İlk olarak 1977 nisanında Mekke’de yapılan Birinci İslâmî eğitim konferansında Titus Burckhardt tarafından sunuldu. İngilizce tercümesi Philosophy, Literature and Fine Arts’da yayınlandı. (ed. by S.H.Nasr, Islamica Education Series London & Jeddah, 1982, p. 41-48.) Üzerinden nerdeyse 40 yıl geçmiş olmasına rağmen taptaze fikirlerle dolu. Okumayı kolaylaştırmak […]

Yazmak / Çizmek / γράφετε / писать / كتابة »

(Aynı zamanda bkz. Derin Lügat maddesi: Okumak) Hayvan bakar, insan okur. Sanat tarihi kitaplarının çoğu yanlış yazar: Rönesans yeniden doğuş değil Sanat’ın ölümüdür. Taklitçi/natüralist sanat(!) bu devirde galip geldi. Anatomi, matematik ve optik kurallarıyla objektifleşen Avrupa resmi sanat olmaktan çıktı. Bu hastalık sonraki asırlarda bütün dünyaya sirayet etti. Oysa Rönesans öncesi Avrupa sanatı bakılan değil okunan […]

Mürekkep kağıda hasret, kağıt mürekkebe susamış »

 Mürekkep kağıda hasret, kağıt mürekkebe susamış. Nitelik ve nicelik var olmak için buluşmaya muhtaç. Fikir (eidos, idea, tasavvur, tahayyül…) tatbik edileceği bir satıh ister. Sanatçı yaratmaz, ihdas eder. Batın zahir olur, forma Mecnun gibi materia’sına kavuşmak ister. Varlık kâmil olduğu için vardır. İnsan eğer akıl fenerini Sanat’a çevirirse sanatçının ihdas etme anındaki coşkusundan nasiplenir. O […]

Romantizm: Goethe’den Müslüm Baba’ya »

Romantizm sanattaki bir bozulmanın, gerilemenin ismidir. Zira sanatçıdaki bir çürümenin neticesinde çıktı ortaya. Hatta romantizmin öncü akımı olan Sturm und Drang (tr. Fırtına ve Coşku) bile bu çürümenin kötü kokusunu haiz idi. Meselâ Goethe’nin ünlü romanı “Genç Werther’in Acıları” (alm. Die Leiden des jungen Werthe) 1774’te yayınlandığında gençler roman kahramanlarına o kadar çok özenmişler ki […]

Kutsal Sanatın İlkeleri ve Yöntemleri / Sidi İbrahim Titus Burckhardt »

  “… Bir sanatı “kutsal” yapan nedir?  Bir sanatın “kutsal” olabilmesi için konusunun manevî bir Hakikat’ten alması kâfi gelmez. Sanat eseri lisan-ı sûret itibariyle de aynı kaynaktan beslenmelidir. Rönesans ve Barok devrinin “dinî” sanatı ise kesinlikle böyle değil. Zira onları lâdinî eserlerden ayırd edecek bir görsel lisanı haiz değiller. Tasvir edilen olay ve kişilerin dinsel kaynaklı […]